ارزیابی اخبار شهادت میثم تمار بر اساس کتاب رجالِ کشی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

10.22034/skh.2024.18776.1526

چکیده

میثم تمار از یاران با وفای امام علی(ع) بود که چند روز پیش از ورود امام حسین(ع) به کربلا به فرمان کارگزار کوفه عبید الله بن زیاد در اواخر سال 60 هجری به دار آویخته شد. رجال کشی از کهن‌ترین منابعی است که با ارائه شش خبر، شهادت میثم را گزارش کرده است. این اخبار که از نوع پیش‌گویی است چگونگی شهادت و جزئیات مربوط به بر دار شدن او را نوشته‌اند. پژوهش حاضر با به کار بستن روش تاریخی سیر تطور اخبار در صدد است با شناسایی جهت‌گیری کلی و درون مایه این اخبار، سیر تدوین آن‌ها را مطالعه نماید. نتیجه بررسی این است که خبرِ مربوط به شهادت میثم از یک گزارش کوتاه و غیر صریح، به خبری بلند با اجزای گوناگون توسعه یافته و بر جنبه‌های پیش‌گویانه آن افزوده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the news of Maysam Temar's martyrdom based on the book of Rijal Kashi

نویسنده [English]

  • Mansour Dadashnejad
History Department, University and Seminary Research Institute, University and Seminary Research Institute, Qom, Iran
چکیده [English]

Maitham Tamar was one of the loyal companions of Imam Ali (a.s.), who was hanged a few days before Imam Hussain (a.s.)'s arrival in Karbala by the order of the agent of Kufa, Obaidullah bin Ziyad, at the end of 60 AH. Rizal Kashi is one of the oldest sources that has reported Maysam's martyrdom by presenting six news. This news, which is of a prophetic type, has written how he testified and the details of his arrest. By applying the historical method of the development of news, the current research intends to study the process of compiling these news by identifying the general direction and content of these news. The result of the investigation is that the news related to Maysam's martyrdom has been developed from a short and unclear report to a long news with various components and its prophetic aspects have been added.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Maitham Tamar
  • Amir Mominan Ali (a.s.)
  • Companions of Imam Ali (a.s.)
  • Prophecy
  • Rizal Kashi

مراجع

  1. ابن­بابویه، محمد بن علی، (1376)، امالی الصدوق، تهران، کتابچی.
  2. ابن­شهرآشوب، محمد بن علی، (1379ق)، المناقب، قم، علامه.
  3. ابن­عبد الوهاب، حسین بن عبد الوهاب، (بی تا)، عیون المعجزات، قم، مکتبه الداوری.
  4. ابن­عساکر، علی بن حسن، (1415ق)، تاریخ مدینه دمشق، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الفکر.
  5. ابن­مشهدی، محمد بن جعفر، (1378)، المزار الکبیر، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، موسسه النشر الاسلامی.
  6. اربلی، علی بن عیسی، (1421ق)، کشف الغمه، تحقیق سید احمد الحسینی، قم، منشورات شریف رضی.
  7. برقی، احمد بن محمد، (1342)، رجال البرقی- الطبقات، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  8. برقی، احمد بن محمد، (1371)، المحاسن، تصحیح سید جلال الدین حسینی، طهران، دار الکتب الاسلامیه.
  9. بهبودی، محمد باقر (1398ش)، مقاله اینترنتی «میثم تمار» انتشار به تاریخ 9/2/1398.
  10. ثقفی، ابراهیم بن محمد، (1395ق)، الغارات، تحقیق جلال الدین محدث، تهران، انجمن آثار ملی‏.
  11. الجد، حیدر، (1388ش)، بارگاه میثم تمار، ترجمه و تلخیص محمد علی خوشنویس، فرهنگ زیارت، شماره 1، ص 113-129.
  12. حلی، حسن بن یوسف، (1417ق)، خلاصه الاقوال، تحقیق جواد القیومی، موسسه نشر الفقاهه.
  13. خصیبی، حسین بن حمدان، (1377)، الـهدایه الکبری، بیروت، موسسه البلاغ.
  14. الدیلمی، ابو صالح، (2008م)، هدایة المسترشد و سراج الموحد، تحقیق ابوموسی و الشیخ موسی، مندرج در سلسله تراث العلوی، ج8، لبنان، دار لاجل المعرفه.
  15. سهراب زاده، خدیجه، (1390ش)، سرواژه «میثم تمار» دانشنامه جهان اسلام،
  16. ضبی، محمد بن فضیل بن غزوان، (1419ق)، الدعاء، تحقیق عبد العزیز بن سلیمان بن ابراهیم البعیمی، ریاض، مکتبة الرشد.
  17. طبری آملی(صغیر)، محمد بن جریر، (1427ق)، نوادر المعجزات فی مناقب الایمة الهداة، باسم محمد اسدی،قم، دلیل ما.
  18. طوسی، محمد بن حسن، (1348)، رجال الکشی (اختیار معرفه الرجال)، مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی مرکز تحقیقات و مطالعات دانشگاه مشهد.
  19. طوسى، محمد بن حسن، (1380ق)، الرجال، قم، انتشارات رضى.
  20. قریشی، سید حسن، (1388ش)، میثم تمار، مجله فرهنگ کوثر، شماره 69، ص 136-141.
  21. قزوینی، مهدی، (1426ق)، المزار، تحقیق جودت قزوینی، بیروت، دار الرافدین.
  22. قطب راوندی، سعید بن هبة‎الله، (1409ق)، الخرایج و الجرایح، قم، موسسه الامام المهدی (ع).
  23. کرکی سید محمد حائری، (1418ق)، تسلیة المجالس و زینة المجالس، قم، موسسه المعارف الاسلامیه.
  24. کلینی، محمد بن یعقوب، (1363)، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
  25. مجلسى، محمد باقر، (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمه الأطهار، بیروت، موسسة الوفاء.
  26. مدرسی طباطبایی، حسین، (1386)، میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، قم، نشر مورخ.
  27. مروزی، عبدالله بن مبارک، (1425ق)، کتاب الزهد و الرقائق، تحقیق حبیب الرحمن اعظمی،بیروت، دار الکتب العلمیه.
  28. مفید، محمد بن محمد، (1372)، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، مؤسسة آل البیت.
  29. مفید، محمد بن محمد، (1413ق)، الاختصاص، تحقیق سید علی میرشریفی، قم، الموتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید.
  30. یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، (1995م)، معجم البلدان، بیروت، دار صادر.
  31. یعقوبى، احمد بن واضح، (بی تا)، تاریخ الیعقوبى، بیروت، دار صادر.
سخن تاریخ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 18 مهر 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار