نقش سیاسی، اجتماعی حضرت حمزه(ع) در دفاع از پیامبر(ص) و تثبیت دین اسلام

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

استادیار جامعه المصطفی(ص) العالمیه، قم، ایران

چکیده

 یکی از طرق امداد الهی به پیامبران خویش، از طریق یارانی برجسته از درون همان جامعه و قومی می‌باشد که آن پیامبر در میان آنها برانگیخته شده است. در مورد پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد(ص) نیز تعدادی از بستگان و نزدیکان ایشان بودند که نقش برجسته ای در حمایت از آن حضرت در ابلاغ رسالت خویش و تثبیت دین مبین اسلام ایفا نمودند. از جمله این افراد شاخص می‌توان به حمزۀ سید الشهداء(ع) عموی گرامی رسول خدا6 اشاره نمود. این شخصیت برجسته، بویژه پس از اسلام آوردن، نقش مؤثری در دفاع از پیامبر اکرم و تثبیت و گسترش دین اسلام ایفا نمود. با توجه به جایگاه و منزلت اجتماعی و همچنین ویژگیها و توانمندیهای شخصی حضرت حمزه(ع) ، نقش ایشان در جنبه های سیاسی، اجتماعی، بویژه در عرصه جهاد و دفاع نظامی از پیامبر و مسلمانان بسیار برجسته است. این نوشتار درصدد است نگاهی اجمالی به این موضوع افکنده و گوشه ای از آن را مورد واکاوی قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The political and Social Role of Hazrat Hamza in Defending the Prophet (PBUH) and the consolidation of Islam

نویسنده [English]

  • Seyed Reza Mehdi Nejad
Assistant Professor Al-Mustafa (PBUH) International Society, Qom, Iran
چکیده [English]

One of the ways of divine help to his prophets is through outstanding companions within the same community and nation which that prophet was raised. In the case of the Holy Prophet of Islam, the Prophet Muhammad (PBUH) there were also a number of his relatives and friends who played a prominent role in supporting that Prophet in conveying his mission and establishing Islam. Among these prominent people, we can mention Hamza Sayyid al-Shuhada, the dear uncle of the Messenger of God. This outstanding character, especially after converting to Islam, played an effective role in defending the Holy Prophet and establishing and spreading Islam. Considering the social position and prestige as well as the personal characteristics and abilities of Hazrat Hamza (PBUH), his role in political and social aspects, especially in the field of jihad and military defense of the Prophet and Muslims is very prominent. This article seeks to take a brief look at this matter and explore a part of it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islam
  • the Holy Prophet
  • Hamza (PBUH)
  • support
  • political- social role

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. نهج البلاغه
  3. ابن اثیر، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، چاپ محمد ابراهیم بنا و محمد احمد عاشور، قاهره ۱۹۷۰۱۹۷۳.
  4. ابن اسحاق، السیر و المغازی، تحقیق سهیل زکار، قم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، 1386 ش.
  5. ابن حبیب بغدادی، محمد، المُحَبَّر، تحقیق ایلزة لیختن شتیتر، بیروت، دار الآفاق الجدیدة، بى تا.
  6. ابن حبیب بغدادی، محمد، المُنَمَّق فی اخبار قریش، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.
  7. ابن خیاط، خلیفه‌، تاریخ، تحقیق نجیب فواز، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق.
  8. ابن سعد،محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1410 ق.
  9. ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، تحقیق علی محمد بجاوی، بیروت، دار الجیل، 1412 ق.
  10. ابن کثیر دمشقی، عماد الدین اسماعیل، البدایة و النهایة، بیروت: دارالمعارف، 1407 ق.
  11. ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، تحقیق ابراهیم ابیاری و دیگران، بیروت، دار المعرفه، بی تا.
  12. اسکافی، محمد بن عبدالله، المعیار و الموازنة، بیروت، 1402 ق.
  13. الشرقاوی، محمود، اهل البیت،اهل البیت، بیروت: مکتبۀ العصریه، بی تا.
  14. ایمانی جاجرمی، حسن، مروری بر نظریه های نقش در جامعه شناسی، رشد آموزش علوم اجتماعی، دورۀ دهم، شماره3، بهار86.
  15. بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، بیروت: ‌دارالفکر،‌ ۱۴۱۷م.
  16. توسلی، غلامعباسر، نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران، سمت، 1386.
  17. جاحظ،الرسائل السیاسیه، جاحظ ، تحقیق علی بو ملحم، بیروت، دار و مکتبة الهلال، 2002.
  18. جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: دار الساقی، 1422ق.
  19. طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، قم: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث، 1417 ه.
  20. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخنامه، گردانیدۀ منسوب به بلعمی، تصحیح و تحشیه محمد روشن، تهران: سروش، 1380.
  21. عاملی، سید جعفر مرتضی، صفوۀ الصحیح من سیره‌النبی6‌، تهران: مشعر، مرکز للطباعه و‌النشر،
  22. الفاسی، تقی الدین محمد بن احمد، العقد الثمین فی تاریخ البلد الامین، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1419.
  23. فاضلی، نعمت الله، جامعه شناسی نقش اجتماعی در ایران، رشد آموزش علوم اجتماعی، دورۀ دهم، شماره3، بهار86.
  24. فسوی، یعقوب‌بن سفیان، المعرفه و التاریخ، اکرم ضیاء العمری‏، بیروت، موسسه الرساله، 1401 ق.
  25. قاضی نعمان، محمد بن نعمان، شرح الاخبار فی فضایل الایمه الاطهار، تصحیح محمد حسین حسینی جلالی، قم: جماعه المدرسین قم، موسسه النشر الاسلامی، 1409 ق.
  26. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، چاپ طیب موسوی جزائری، قم، ۱۴۰۴ق.
  27. کلینی،محمد بن یعقوب، الکافی. تهارن: اسوه، 1385.
  28. کوزر، لوئیس و روزنبرگ، برنارد، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران، نی، 1385.
  29. کوئن، بروس، مبانی جامعه‌شناسی، ترجمه غلام‌عباس توسلی، تهران، سمت، 1387.
  30. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403 ق.
  31. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیه للامام علی بن ابی طالب، قم، انصاریان، 1376.
  32. مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفۀ حجج الله علی العباد، ترجمه امیرخان بلوکی، قم: تهذیب، 1378.
  33. نجمی، محمدصادق، حمزه سیدالشهدا، تهران: نشر مشعر، 1383.
  34. نیک‌گهر، عبدالحسین، مبانی جامعه‌شناسی، تهران، رایزن، 1369.
  35. واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الأعلمى، 1409ق.
نشریه سخن تاریخ
دوره 15، شماره 33 - شماره پیاپی 33
دوره و شماره: دوره 15، شماره 33،بهار 1400
فروردین 1400
صفحه 134-154

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار