بررسی رویکرد گفتمان انتقادی رساله کشف الغرایب به ساختار سیاسی ایران عصر ناصری

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی (Hamzeh.hoseini1366@gmail.com)

2 دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران (amoozian_atta@yahoo.com)

10.22034/skh.2022.12414.1264

چکیده

  اندیشه­گران و نخبگان ایرانی پس از آشنایی با جامعه غرب در دوره قاجار، درباره عقب­ماندگی و ضعف ایران در عرصه­های مختلف، ازجمله ساختار سیاسی_ سنتی و ناکارآمد کشور آگاه شدند. به همین منظور  برای انجام اصلاحات و نوسازی ایران با روش­های گوناگون، ازجمله نوشتن رساله و... شروع به فعالیت کردند. مجدالملک سینکی(1260- 1188ش.)، یکی از اندیشه­گران عصر ناصری بود که با نگاشتن رساله کشف الغرایب به عنوان یکی از پیشگامان این عرصه شناخته می­شود. بنابراین مقاله حاضر درصدد است تا با بهره­گیری از روش توصیفی _ تحلیلی به این سؤال پاسخ دهد که گفتمان انتقادی مجدالملک در رساله کشف الغرائب به ساختار سیاسی ایران عصر ناصری چه رویکردی داشته است. یافته­های این بررسی نشان می دهد که مجدالملک با آگاهی نسبی از نظام­های سیاسی در اروپا، از ساختار سیاسی ایران به دلایلی، همچون بی­کفایتی کارگزاران دولتی، ضعف شاه، ناکارآمدی روشنفکران و نبود قانون در ارکان مختلف کشور، انتقاد کرد و اصلاحات و تغییرات در ساختار سیاسی ایران را خواهان شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the critical discourse of Kashf al-Gharaib fi al-Omour Ajayib treatise on the political structure of Nasrid era in Iran

نویسندگان [English]

  • Hamza Hosseini 1
  • atta amoozian 2
1 Graduated with a PhD in the history of Iran in the Islamic period (Hamzeh.hoseini1366@gmail.com)
2 Department of Shia Studies, Hoda Faculty, Qom, Iran. masomehesmaeehi@yahoo.com
چکیده [English]

Iranian thinkers and elites became aware of the backwardness and weakness of Iran in various fields, including the country's political, traditional and inefficient structure after getting to know the western society during the Qajar period. For this purpose, they started working to reform and modernize Iran with various methods, including writing treatises, etc. Majdal Malik Sinki (1188-1260) was one of the thinkers of the Nasrid era, who is known as one of the pioneers of this field by writing the treatise Kashf al-Gharaib. Therefore, the present article by using the analytical-descriptive method tries to answer the question, what was the approach of the critical discourse of Majdal Malik in the treatise Kashf al-Gharaib to the political structure of Nasrid era Iran. The findings of this study show that Majdal Malik, with a rough knowledge of the political systems in Europe, criticized the political structure of Iran for reasons such as the incompetence of government officials, the weakness of the king, the inefficiency of intellectuals, and the lack of law in various parts of the country and demanded reforms and changes in Iran's political structure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Majdal Malik Sinki
  • criticism
  • Kashf al-Gharaib
  • Nasrid era
  • political structure

Creative Commons License

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

مراجع

  1. -آدمیت، فریدون(2536)، اندیشه ترقی و حکومت قانون عصر سپهسالار، تهران، خوارزمی.
  2. آبراهامیان، یرواند(1388)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمدگل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی.
  3. _ آقاگل زاده، فردوس (1386)، تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات، فصلنامه ادب پژوهشی، شماره اول.
  4. _ اکبری، محمدعلی (1395)، ماهنامه تخصصی علوم انسانی (فرهنگ و اندیشه) سال 7، خردادماه، شماره 47.
  5. بارت، رولان ( ۱۳۸۷)، درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت­ها، ترجمه محمد راغب، تهران، فرهنگ صبا.
  6. بشیر، حسن ( 1384 )، تحلیل گفتمان دریچه­ای برای کشف ناگفته­ها، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادقg.
  7. برزگر، شبنم(1380)، اندیشه­های توسعه و ترقی اقتصادی در عصر ناصرالدین شاه، فرهنگ اندیشه، سال اول، شماره 1، صص242-218.
  8. تاجیک، محمدرضا(1379)، گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران، فرهنگ گفتمان.
  9. تیموری، ابراهیم(1385)، ایران پیش از انقلاب مشروطیت: سال­های پایانی سلطنت ناصرالدین شاه، نشریه اطلاعات سیاسی _ اقتصادی، شماره 227،، صص 33-4
  10. حائری، عبدالهادی (1371)، نخستین رویارویی­های اندیشه­گران ایرانی با دو رویه، تمدن بورژوازی غرب، تهران، انتشارات امیرکبیر.
  11. _ حقیقت، سیدصادق( 1387 )، روش­شناسی علوم سیاسی، قم، دانشگاه مفید.
  12. حائری، عبدالهادی (1381)، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر.
  13. دوگی، لئون، دروس حقوق عمومی، ترجمه محمدرضا ویژه، تهران، نشر میزان.
  14. راستینه، علی اصغر(1386)، رویارویی دیپلمات­های عصر قاجار با غرب، تاریخ روابط خارجی، شماره 30، صص 126-111.
  15. زیباکلام، صادق، (1377)، سنت و مدرنیسم، چاپ اول، بهار، تهران، انتشارات روزنه.
  16. زرین­کوب، عبدالحسین(1383)، روزگاران، تهران، سخن.
  17. سروری، خواجه (1395)،تیپ­شناسی نحوه مواجهه روشنفکران و نخبگان ایرانی با تمدن غرب، نشریه تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 25، ص 158-131.
  18. طباطبایی، سیدجواد، (1386)، نظریه حکومت قانون در ایران، تبریز، انتشارات ستوده.
  19. فوران،جان(1392)، تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمه احمد تدین، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
  20. عضدانلو، حمید ( 1380) گفتمان و جامعه، تهران، نشرنی.
  21. -کلی، جان موریس(1388)، تاریخ مختصر تئوری حقوق در غرب، ترجمه محمد راسخ، تهران، طرح نو.
  22. گزارش سر مورتیمر دیوراند، به شماره 249 مورخ 23 دسامبر 1894 به لرد کیمیرلی63-539.
  23. مجدالملک، میرزا محمدخان، (1321)، رساله مجدیه، به کوشش سعید نفیسی، تهران، چاپخانه بانک ملی ایران.
  24. مموراندم مورخ 12 آوریل 1896، به شماره 6765 در آرشیو ملی انگلیس6765- 881.
  25. نبوی، نگین(1388)، روشن­فکران و دولت درایران، ترجمه حسن فشارکی، تهران، نشر شیرازه.
  26. یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس لوئیز ( 1389)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران، نشرنی.
  27. یارمحمدی، لطف الله (1387)، گفتمان شناسی رایج و انتقادی، تهران، هرمس.
  28. Disey,Albert venn,(1915), Introduction to the study of the Law of the constitution,ed. Roger E. Michener, Indiana.
نشریه سخن تاریخ
دوره 17، شماره 41 - شماره پیاپی 41
دوره 17، شماره 41، بهار 1402
فروردین 1402
صفحه 27-45

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار