واکاوی گزارش‌های تاریخی درباره شخصیت سکینه دختر امام‌حسین(علیه‌السلام) از تخریب تا بزرگنمایی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه امام حسین(علیه السلام) تهران، ایران

10.22034/skh.2023.12984.1288

چکیده

بررسی آثار نوشته شده درباره شخصیت "سکینه" دختر امام حسین (علیه السلام) حکایت از تضاد آراء نویسندگان درباره وی دارد. برخی تصویری از وی به نمایش گذارده‌اند که حکایت از بی قیدی ایشان به احکام شریعت اسلام دارد. گزارش‌هایی همچون خوشگذرانی با " اَشْعَب طمّاع" ، همنشینی شبانه با شاعران هرزه‌ گوی آن عصر همچون "عمر بن ابی ربیعه"، شیفتگی بی حد و حصر به شنیدن صدای مطربان و... برخی از این ادعاهاست و در طرف مقابل برخی نیز کثرت اشتغالش به خداوند را مانع از پرداختن او به اموری همچون ازدواج دانسته‌اند. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای ضمن بررسی مستندات هر دو دیدگاه، به بررسی صحت و سقم گزارش‌های موجود پرداخته است و چنین نتیجه گرفته که مستندات هر دو دیدگاه فاقد اعتبار است. مستندات دیدگاه اول برگرفته از داستان-های ساختگی است که توسط نویسندگان خاندان زبیر جهت تخریب آل‌علی(علیه السلام) و جهت مقاصد مشخصی ساخته و پرداخته شده است و مستندات دیدگاه دوم نیز جهت مقابله با تخریب مذکور به وجود آمده و به بزرگنمایی منتهی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the historical reports about the personality of Sakinah, the daughter of Imam Hussein, from destruction to exaggeration

نویسنده [English]

  • mohammadreza shahsanaiee
Faculty member of the Department of Islamic Education, Imam Hossein University
چکیده [English]

Examining the works written about the personality of "Sakeena" the daughter of Imam Hussain (peace be upon him) tells about the conflicting opinions of the writers about her. Some people have shown a picture of him, which tells about his Non-adherence to Sharia rules of Islamic. Reports such as having fun with "Ash'ab Tamma'a", hanging out at night with promiscuous poets of that era such as "Umar Ibn Abi Rabi'ah", boundless fascination with listening to the voices of singers, etc. are some of these claims, and on the other hand, some Also, they considered that his many occupations with God prevented him from dealing with matters such as marriage. This article has analyzed the validity of the existing reports based on library sources, while reviewing the documents of both views, and concluded that the documents of both views lack validity. The documents of the first point of view are taken from the fictional stories that were created and discussed by the writers of the Zubair family to destroy Ali (peace be upon him) and for specific purposes, and the documents of the second point of view were created to deal with the mentioned destruction and lead to exaggeration

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sakineh
  • daughter of Imam Hossein (AS)
  • Musab Zubiri
  • Ayesha
  • daughter of Talha
  • enlargement
  • destruction
  1.       قرآن کریم

    1. ابن کثیر دمشقى(بی­تا)‏، البدایه والنهایه، بیروت: دارالفکر.
    2. ابن ابی الحدید(1404ق)، شرح نهج البلاغه، تحقیق ابراهیم محمد ابوالفضل‏، قم: کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی
    3. ابن اثیر جزرى(1385ش)، الکامل فی التاریخ‏، بیروت: دارالصاد.
    4. ابن جوزی(1412ق)، المنتظم فى تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد عبد القادر عطا و مصطفى عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیه.
    5. ابن حجر(1415ق)، الاصابه فی تمییز الصحابة، بیروت: دار الکتب العلمیة.
    6. ابن شهر آشوب مازندرانى(1379ق)، مناقب آل ابی طالب علیهم السلام‏، قم: نشر علامه.
    7. ابن صباغ مالکى(1422ق)‏، الفصول المهمة فی معرفة الأئمة علیهم السلام‏، قم، دارالحدیث.
    8. ابن طیفور(بی­تا)، بلاغات النساء، قم: الشریف الرضی.
    9. ابن فارس(1404ق)، معجم مقاییس اللغه، قم،مکتب الاعلام الاسلامی.
    10. ابوالفرج اصفهانی(1415ق)، الاغانی، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    11. اسماعیل صینى، محمود(1414ق)، المکنز العربی المعاصر، بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
    12. بنت الشاطی، عائشه (1987م)، تراجم سیدات بیت النبوه، قاهره، دار الریان التراث.
    13. ثقفی(1410ق)، الغارات، قم: دارالکتاب.
    14. جاحظ(1988م)، المحاسن و الاضداد، بیروت: دار و مکتبه الهلال.
    15. حافظ رجب برسى(1422ق)، مشارق انوار الیقینبیروت، اعلمی.
    16. حصری(بی­تا)، زهر الآداب و ثمر الاباب، شرح زکی مبارک، بیروت: دارالجیل.
    17. حلو، محمدعلی(1423ق)،عقیلة قریش آمنة بنت الحسین علیهما السلام، نجف اشرف: مؤسسه السبطین.
    18. حلی(1411ق)، کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام، تهران: وزارت ارشاد.
    19. خوارزمی(1423ق)، مقتل الحسین علیه السلام، قم: انوار الهدی.
    20. ذاکری، علی اکبر(1388ش)، سکینه دختر امام حسین علیه السلام بانوی ادب و شجاعت، پیام زن، شماره 209.
    21. شاهرودی، محمدرضا و ابراهیمی­زاده رقیه، (1391ش)، جستاری در شخصیت ادبی و اجتماعی سکینه بنت الحسین علیهما السلام، تهران، تاریخ تمدن اسلامی، شماره دوم، صص 69-47.
    22. صبان، محمد(1414ق)، اسعاف الراغبین فی سیره المصطفی و فضائل اهل بیته الطاهرین، قاهره.
    23. صدوق (1372ش)، عیون اخبار الرضا، ترجمه حمیدرضا مستفید و علی اکبر غفاری ، تهران: نشر صدوق.
    24. طبری(بی­تا)، تاریخ الامم و الملوک، بیروت: دارالتراث.
    25. طبرسی، فضل بن حسن(1417ق)، اعلام الورى باعلام الهدى،قم: آل البیت‏.
    26. فراهیدى، خلیل بن احمد(1409ق)، کتاب العین، قم، نشر هجرت.
    27. قمی، عباس،(1368ق)، الکنی و الالقاب، تهران: مکتبه الصدر.
    28. کلینی(1407)، الکافی، تصحیح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، تهران: دار الکتب الإسلامیة
    29. مجلسى(1403ق)، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    30. مسعودی(1409ق)، مروج الذهب و معادن الجوهر، قم: دارالهجره.
    31. مفید(1413ق)، المسائل السرویه، قم: کنفرانس بین المللی شیخ مفید.
    32. مفید(1414ق)، تصحیح اعتقادات الإمامیة، قم: کنگره شیخ مفید.
    33. موسوی المقرم، غبدالرزاق(1419ق)، السیده السکینه ابنه الامام الشهید ابی عبدالله علیه السلام، بیروت: دارالاضواء.
    34. نساجی، زهرا(1384ش)، نگاهی به زندگی حضرت سکینه، فرهنگ کوثر، شماره 61.
    35. نویری(1423ق)، نهایة الارب فی فنون الادب‏، قاهره: دار الکتب و الوثائق القومیة.