واکاوی ابعاد و کارکردشناسی پیشگویی فراعصری نبوی در شناساندن هدایت گران الهی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

دانش پژوه سطح4 حوزه علمیه، قم، ایران janalizadeh313@gmail.com.

10.22034/skh.2023.16096.1416

چکیده

پیامبر اکرم(ص) در طول حیات مبارک خویش با روش‌های متعددی به هدایت‌گری جامعه پرداختند. با توجه به ضرورت هدایت‌گری در اعصار مختلف، ایشان در دوران حیات خود به صورت فراعصری برای دورانی که حضور فیزیکی نداشتند، در قالب پیشگویی اقدام به شناساندن هدایت‌گران الهی در جامعه نمودند. این پیشگویی‌ها صرفا خبر از آینده نبوده، بلکه به عنوان فرد حکیمی که وظیفه هدایت و سعادت جامعه را داشته، اهدافی را دنبال نموده اند. یکی از مسائل قابل تحقیق در سیره نبوی، پیشگویی‌های صادر شده با رویکرد شناساندن هدایت‌گران الهی در جامعه اسلامی بوده است. مسئله پژوهش حاضر آن است که شناساندن هدایت‌گران الهی توسط پیامبر اکرم(ص) در قالب پیشگویی شامل چه ابعادی بوده و چه کارکردهایی را دنبال نموده است؟ ضرورت ابعاد و بیان کارکردهای شناساندن هدایت‌گران الهی از طرفی موجب شناخت ابعاد هدایتی پیامبر اکرم(ص) به صورت فراعصری، همچنین نگاه آینده نگر در منش آن بزرگوار برای زدودن غبار فتنه و هموار نمودن مسیر هدایت آشکار ‌می‌گردد. در پایان به این نتیجه رسیده است که رسول خدا(ص) برای هدایت جامعه در حوادث مختلف در قالب پیشگویی از طرفی اقدام به شناساندن هدایت گران الهی در دو لایه؛ معرفی اهل بیت(ع) و شخصیت‌های شاخص به عنوان معیار و الگو، همچنین خواص ضلالت گر را بیان نمودند که کارکردهایی از جمله: تبیین جریان حق و باطل؛ شاخص سنجی و معیار شناخت باطل؛ شناساندن عناصر مانع در هدایت‌گری را دنبال نموده است.
این تحقیق از سنخ پژوهش‌های تاریخی با رویکرد توصیفی تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای تهیه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing and functional analysis of the post-modern prophecy of God's Prophet in identifying the divine guides

نویسنده [English]

  • Alireza janalizadeh chenari
4th level scholar of seminary, Qom, Iran janalizadeh313@gmail.com.
چکیده [English]

during his blessed life, the holy prophet guided the society in many ways. due to the necessity of guidance in different eras, during his lifetime, he introduced guidance in the form of prophecies in an extra-era way for the eras when he was not physically present. they were precious in the society. these prophecies were not just news of the future, but as a wise person who had the task of guiding and leading the society, he pursued goals. one of the researchable issues in the prophetic life is the prophecies issued with the approach of identifying the divine guides in the islamic society .
The introduction of the divine guides by the Holy Prophet in the form of prophecy included what functions and what functions did it follow? The necessity and expression of the functions of divine guidance, on the one hand, led to the recognition of the guidance of the Holy Prophet in the form of inclusiveness, as well as the forward-looking view of that honorable man to remove the dust of sedition and smooth the path of such guidance.
In the end, it has been concluded that the Messenger of God to guide the society in various seditions and events in the form of prophecy, on the one hand, introduced the divine guides in two layers: introduction of Ahl al-Bayt, and prominent personalities as criteria and role models. They also stated the properties of the misleading, which has followed functions such as: preaching to the followers and warning to the opponents, identifying the misleading flow, proving the evil of the misleading properties, the standard and model for recognizing the guiding and misleading flow.
This research has been prepared from the historical researches with a descriptive analytical approach and library method

کلیدواژه‌ها [English]

  • Guidance
  • prophesy
  • imams of purification
  • prophet and foresight
  1. قرآن کریم

    1. ابن ابی الحدید معتزلی،عبدالحمید بن هبةالله(1404 ق)، شرح نهج البلاغه،چاپ اول،قم،کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی
    2. ابن اثیر، عزالدین(1415 ق)،أسد الغابة فی معرفة الصحابة، محقق علی محمد معوض- عادل أحمد عبد الموجود،چاپ اول،بیروت،دار الکتب العلمیة
    3. ابن اثیر،عزالدین(1385ق)،الکامل فی التاریخ،چاپ اول،بیروت،دار صادر
    4. ابن اثیر،مجدالدین(1399 ق)،النهایة فی غریب الحدیث والأثر،چاپ اول،بیروت،مکتبه العلمیه
    5. ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم،(۱۴۰۶ ق) منهاج السنة النبویه،تحقیق : محمد رشاد سالم،بی جا، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة
    6. ابن حنبل،ابوعبدلله احمد(1416ق)مسندأحمد بن حنبل،محقق احمد محمد شاکر،چاپ اول،قاهره،دارالحدیث،
    7. ابن سعدبن منیع بغدادی،محمد(1410ق)،الطبقات الکبرى،چاپ اول،بیروت،دار الکتب العلمیة
    8. ابن شهرآشوب،محمد بن علی(1379ق)،مناقب آل ابی‌طالب ،مصحح آشتیانی و رسولی،چاپ اول،قم،علامه
    9. ابن عبدالبر،ابوعمریوسف(1412 ق)،الاستیعاب فی معرفة الأصحاب،چاپ اول،بیروت،دارالجیل
    10. ابن عساکر،ابوالقاسم(1415ق)،تاریخ مدینه دمشق،چاپ اول،بیروت،دارالفکر
    11. ابن قدامه،عبدلله بن احمد،(بی تا) المغنی،چاپ اول،بیروت، دارالکتاب العربی للنشر و التوزیع
    12. ابن کثیر،عمادالدین(1398 ق) البدایة و النهایة،چاپ اول،بیروت،دارالفکر
    13. ابن منظور،محمدبن مکرم(1414 ق)،لسان العرب،چاپ سوم،لبنان،دارصادر
    14. ابن هشام حمیری،ابومحمد عبدالملک،(بی تا)،السیره النبویه، چاپ اول، بیروت،دارالمعرفه
    15. ابن‌عبدربّه،احمد(1407 ق)،العقدالفرید ،چاپ اول، بیروت،دار الکتب العلمیة
    16. اخطب خوارزم، موفق بن احمد(1423ق)،مقتل الحسین(ع)،چاپ دوم،قم،انوارالهدی
    17. اخطب خوارزم، موفق بن احمد(1411 ق)، المناقب، چاپ دوم، قم موسسه النشر الاسلامی
    18. اربلی،علی بن عیسی(1381 ق)،کشف الغمهْ فی معرفهْ الائمه،تبریز،چاپ اول،بنی هاشمی
    19. البانی، محمد ناصر الدین،(۱۴۱۲ ق) السلسلة الضعیفه، چاپ اول، ریاض،مکتبة المعارف
    20. بخاری،ابوعبدلله محمد(1410 ق)صحیح البخاری،چاپ دوم،مصر،لجنة إحیاء کتب السنة
    21. بلاذری، احمد بن یحیی(1417ق)أنساب الأشراف،چاپ اول،بیروت،دارالفکر
    22. ترمذی، ابوعیسی محمد(1419 ق)السنن،محقق شاکر،چاپ اول،قاهره،دارالحدیث
    23. جوهری،ابونصر(1407 ق)،الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه،چاپ اول،بیروت،دارالعلم
    24. حجاج نیشابوری،مسلم(1424ق)،صحیح مسلم،چاپ اول،بیروت،داراحیاء التراث العربی
    25. حسکانی،عبیدلله بن عبدلله(1411 ق)،شواهد التنزیل لقواعد التفضیل،چاپ اول،تهران،موسسة الطبع و النشر
    26. حنبل بغدادی،احمد،(1400 ق)مسند،چاپ دوم،بیروت،المکتب الاسلامی
    27. خطیب بغدادی،احمد(1417 ق)تاریخ بغداد،چاپ اول،لبنان،دار الکتب العلمیة
    28. دهخدا،علی اکبر(1337) لغت‌نامه،چاپ اول،تهران،دانشگاه تهران
    29. دینوری،ابوحنیفه(1373)الأخبار الطوال،چاپ اول، قم، منشورات الشریف الرضی
    30. ذهبی،محمدبن احمد(1413ق)،تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام،چاپ اول،بیروت،دار الکتاب العربی
    31. راغب اصفهانی،حسین بن محمد( 1416 ق) المفردات،چاپ اول،تهران،دارالقلم
    32. رضی،ابوالحسن(1411 ق)،نهج البلاغه،محقق صبحی الصالح،چاپ اول،بیروت،دارالکتاب البنانی
    33. سخاوی،عبدالرحمن،(بی تا)مقاصد الحسنه،چاپ اول، بی جا، دارالکتاب العربی
    34. سرخسی،محمد بن احمد، (بی تا) الاصول، چاپ اول، بیروت،دارالمعرفة
    35. صدوق،محمدبن علی(1425ق)،علل الشرائع،چاپ اول،قم،مکتبه الحیدریه
    36. صفدی،صلاح الدین خلیل بن ایبک(1420 ق)الوافی بالوفیات،چاپ اول، بیروت،دار إحیاء التراث
    37. طبرانی، سلیمان بن احمد(1404 ق)معجم الکبیر،چاپ دوم،قاهره،مکتبة ابن تیمیة
    38. طبری،محمدبن جریر(1413ق)،دلائل الامامه، چاپ اول،قم،بعثت
    39. عجلونی، اسماعیل بن محمد،(۱۳۵۱ ق)،کشف الخفاء و مزیل الإلباس عما اشتهر من الأحادیث علی ألسنة الناس، چاپ اول،قاهره،مکتبة القدسی
    40. عمید،حسن،لغت‌نامه(1360)چاپ دوم،امیرکبیر،تهران
    41. فراهیدی،خلیل بن احمد(1408 ق)العین،چاپ اول،بیروت،موسسه الاعلمی للمطبوعات
    42. قمی،عباس(1392) سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار،چاپ هفتم،تهران، اسوه
    43. کلینی، محمد بن یعقوب(1342)،الکافی،چاپ اول، تهران،المکتبة الاسلامیة
    44. مبارکفوری،محمد عبدالرحمن،(۱۴۱۰ق)، تحفة الاحوذی، چاپ اول،بیروت،دارالکتب العلمیه
    45. متقی هندی، علاءالدین(1419 ق)،کنز العمّال فی سنن الاقوال و الافعال،چاپ اول،بیروت،دار الکتب العلمیة
    46. مسعودی،علی بن الحسین(بی تا)،التّنبیه و الاشراف،چاپ اول،مصر،دارالصاوی
    47. مسعودی،علی بن حسین(1409ق)،مُروجُ الذَّهَب و مَعادنُ الجَوهَر،چاپ اول،بیروت،دارالهجره
    48. معین،محمد(1386)،لغت‌نامه،چاپ دوم،تهران،نامن
    49. مفید،محمد(1413ق)،الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد ،چاپ اول،قم،کنگره شیخ مفید
    50. مناوی،محمد(۱۳۵۶ ق)، فیض القدیر شرح الجامع الصغیر، چاپ اول،قاهره،المکتبة التجاریة الکبری
    51. نیشابوری،مسلم بن حجاج(1412 ق)صحیح مسلم،محقق عبدالباقی،چاپ اول،قاهره،دارالحدیث
    52. هیثمی،علی بن ابی بکر،(۱۴۱۴ق)،مجمع الزوائد و منبع الفوائد، چاپ دوم، قاهره، مکتبة القدسی
    53. یعقوبی،احمدبن اسحاق(1422ق)،تاریخ الیعقوبی،چاپ اول،بیروت،دارصادر