بررسی و تحلیل فعالیت‌های آموزشی انجمن تبلیغی کلیسا در کرمان از مشروطه تا پایان پهلوی اول

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران

2 دانشیار، گروه تاریخ، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

10.22034/skh.2023.16138.1414

چکیده

نهضت مشروطه موجب تحولات چشمگیری در تاریخ معاصر ایران گردید و توانست جامعه سنتی عصر قاجار را به سمت مدرنیته سوق دهد و توجه دولت را به مسائل آموزشی جلب نماید. آموزش‌های نوین و احساس نیاز به بنیادهای جدید تمدن مدرن مقارن با ورود هیات‌های مبلغان تبشیری از غرب و به‌خصوص انجمن تبلیغی کلیسا همراه بود. اقدامات این گروه‌ها در ظاهر ارائه خدمات آموزشی، فرهنگی و پزشکی، اما در نهان برای تبلیغ و ترویج مسیحیت انجام ‌گرفت. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تاریخی با تکیه بر منابع و اسناد داخلی و خارجی، به‌بررسی فعالیت‌های آموزشی انجمن تبلیغی کلیسا در شهر کرمان می‌پردازد و درصدد پاسخ به این سوال است که نقش و اهداف انجمن تبلیغی کلیسا از گسترش آموزش در شهر کرمان چه بوده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد اگرچه اقدامات انجمن تبلیغی کلیسا از جمله تاسیس مدارس نوین نقش مهمی در اعتلای آموزش در شهر کرمان داشت اما با مقاومت مردم، مخالفت حکومت و علماء نتوانست در رسیدن به مقصود اصلی خود جهت گسترش مسیحیت کامیاب شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study and Analysis of the Educational Activities of the Church Missionary Society in Kerman from the Constitutional Era to the End of the First Pahlavi Period

نویسندگان [English]

  • Reza Vasegh Abbasi 1
  • Soleyman Heidari, 2
1 Assistant Professor of History Department of Velayat University, Iranshahr, Iran
2 Associate Professor in the Department of History at Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

The Constitutional Revolution brought about significant transformations in Iran’s modern history, moving the traditional Qajar-era society toward modernity and drawing the state’s attention to educational issues. The emergence of modern education and the felt need for new foundations of modern civilization coincided with the arrival of Western missionary delegations, particularly the Church Missionary Society. While these groups ostensibly provided educational, cultural, and medical services, their underlying aim was the promotion and propagation of Christianity. Adopting a descriptive–analytical method and a historical approach based on both domestic and foreign sources and documents, this study examines the educational activities of the Church Missionary Society in the city of Kerman and seeks to answer the question of what role and objectives the Society pursued in expanding education there. The research findings show that although the Church Missionary Society''s actions, including the establishment of new schools, played an important role in promoting education in the city of Kerman, it failed to achieve its main goal of spreading Christianity due to the resistance of the people, the opposition of the government, and the scholars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Church Missionary Society
  • Pahlavi
  • Kerman
  • Missionary Schools
  • Constitutional Revolution

مراجع

  • منابع و مآخذ

    الف: کتاب‌ها

    • آدمیت، فریدون(1363). اندیشه‌های طالبوف تبریزی، تهران، پدیده.
    • اسفندیار، محمودرضا(1386). نگاهی به مجادلات قلمی هنری مارتین و عالمان عصر قاجار درباره نبوت، پژوهشنامه ادیان، سال اول، شماره 2، صص 58-29.
    • امید، حسین(1332). تاریخ فرهنگ آذربایجان، تبریز، ادارة فرهنگ آذربایجان.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1391). از سیر تا پیاز، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1398). پیر سبزپوشان، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1393). خود مشت مالی، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1390). زیر این هفت آسمان، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1394). زیر چل چراغ توی شاه چراغ، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1388). محبوب سیاه و طوطی سبز، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1388). گرگ پالان دیده، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1397). هفت عروس و یک داماد، تهران، نشرعلم.
    • برومند، صفورا(1381). پژوهشی بر فعالیت انجمن تبلیغی کلیسا M.S در دوره قاجاریه، تهران، موسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران.
    • پاطر، ج.ل(1282). بیان اصول و فروع دین مسیحی انجیلی، طهران، میرزا آقا صحاف.
    • ترابی فارسانی، سهیلا(1378). اسنادی از مدارس دختران از مشروطه تا پهلوی، تهران، سازمان اسناد ملی ایران.
    • تشکری، علی‌اکبر(1394). نگرشی بر عملکرد مبلغان پروتستان در یزد عهد قاجار، تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، سال پنجم، شماره 10، بهار و تابستان، صص 59-33.
    • حاجیان‌پور، حمید، خاموشی، موسی(1395). میسیونرهای امریکایی و فعالیت در میان نسطوریان ارومیه و روستاهای اطراف آن (1843-1835م/1259-1251ق)، جستارهای تاریخی، سال هفتم، شمارة 2، صص 19-44.
    • دنسترویل، لایونل چارلز(بی‌تا). خاطرات ژنرال دنسترویل سرکوبگر جنگل، ترجمه حسین انصاری با مقدمه تحلیلی و فهارس علی دهباشی، تهران، انتشارات کتاب فرزان.
    • رشیدیه، شمس‌الدین(1362). سوانح عمر، تهران، انتشارات تاریخ ایران.
    • رمضانی، رضا (1383). سیر تجدد زدگی نظام آموزشی دختران در ایران معاصر، معرفت، شماره 86، بهمن، صص 117-110.
    • روح‌الامینی، فاطمه بیگم، نادری، شهناز، صفا، عزیزالله(1384). آموزش و پرورش کرمان در آیینه تاریخ، کرمان، انتشارات آفتاب کرمان.
    • روح‌الامینی، فاطمه بیگم(1386). مدارس کرمان در دوره مشروطه، گنجینه اسناد، شماره 66، تابستان، صص 82-57.
    • رهدار، احمد(1386). تبشیریها در عهد قاجار، عملکرد مبلغان مسیحی در دوره قاجار. موعود، 75، صص 32 –
    • رینگر، م. مونیکا(1379). مدارس نوین در ایران قرن نوزدهم رهیافت بومی برای مساله نوسازی، مترجم فاطمه امان، ایران نامه، شماره70، صص 86-73.
    • سمیع‌آذر، علیرضا(1376) تاریخ تحولات مدارس در ایران، تهران، سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور.
    • شوادران، بنجامین(1352). خاورمیانه نفت و قدرت‌های بزرگ، ترجمه عبدالحسین شریفیان، تهران، انتشارات شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
    • قاسمی پویا، اقبال(1377). مدارس جدید در دوره قاجاریه، بانیان و پیشروان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
    • محمدی، ذکرالله؛ محمدی، قدرت(1388). ریشه‌یابی علل حضور پزشکان انگلیسی در ایران عصر قاجار و نقش آنها در مسائل سیاسی، اجتماعی، دینی و علمی آن زمان، تاریخ روابط خارجی، شماره 39 و38، بهار و تابستان، صص 22-1.
    • مرشدلو، جواد(1385). فعالیت مبلغان مسیحی در ایران و واکنش جامعه‌ ایرانی(1264-1213/ 1848-1797)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
    • میروشنیکف، ل. ی(1344). ایران در جنگ جهانی اول، ترجمه ع. دخانیاتی، تهران، امیرکبیر.
    • ناطق، هما(1375). کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران، چاپ اول پاریس، تهران، انتشارات خاوران.
    • نظری، مرتضی(1371). بررسی شیوه‌های تبلیغاتی مسیحیت، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
    • نقیبی، مصطفی(1393). تاریخچه آموزش و پرورش استان کرمان در دوره مشروطیت، بافت، عصر مدرن.
    • والدبورگر، آ(1379). مبلغان آلمانی در ایران، ترجمه علی رحمانی و دیگران، تهران، وزارت امور خارجه.
    • همراز، ویدا(1397). تحلیلی بر فعالیت و سیاست‌های آموزشی مبلغان پروتستان آمریکایی در ایران دوره قاجار، فصلنامه مطالعات تاریخی، سال 16، شماره 62، پاییز، 121-100.
    • Bird, Mary(1908). Persian Women and Their Creed, London, Church Missionary Society.
    • Borumand, Safura(2022), The Issue of Self and Other: The Identity Challenge of Victorian Women (Case Study: CMS Women’s Interaction with Women of Qajar Era, The International Journal of Humanities, Vol. 29 - Issue 3, 25-41.
    • Francis-Dehqani, Gulnar Eleanor(1999). Religious feminism in an age of empire: CMS women missionaries in Iran, 1869-1934, University of Bristol.
    • Hume – Griffith, M. E(1909). Behind the Veil in Persia and Turkish Arabia. London.
    • Rzepka, Marcin(2019). To Make Christianity More Iranian Studying the Conversions to Christianity in iran in the Early Pahlavi Period, Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, special issue, pp. 209–218.
    • Rice, Clara(1916). Mary Bird In Persia, London Church Missionary Society Salisbury Square.
    • Wilson Cash, W(1930). Persia old and new, London, Church Missionary Society.

    ب: اسناد                              

    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 042080/230.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 011630/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 017451/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 017873/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 07787/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 31246/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 053658/310.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 054616/310.
    • گنجینه آموزش و پرورش کرمان، موزه آگیرا.
    • CMS Proceedings, 1900-1921, Church Missionary Society Archive. Cadbury Research Library: Special Collections, University of Birmingham.
    • Eastward Ho, (1936), No.46. Cadbury Library Research: Special Collection, University of Birmingham. AltRefNo: CMS.
    • Letters from the Front, (1911), Cadbury Library Research: Special Collection, University of Birmingham. AltRefNo: CMS.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار