بررسی و تحلیل فعالیت‌های آموزشی انجمن تبلیغی کلیسا در کرمان از مشروطه تا پایان پهلوی اول

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشیار بخش تاریخ دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

10.22034/skh.2023.16138.1414

چکیده

نهضت مشروطه موجب تحولات چشمگیری در تاریخ معاصر ایران گردید و توانست جامعه سنتی عصر قاجار را به سمت مدرنیته سوق دهد و توجه دولت را به مسائل آموزشی جلب نماید. آموزش‌های نوین و احساس نیاز به بنیادهای جدید تمدن مدرن مقارن با ورود هیات‌های مبلغان تبشیری از غرب و به‌خصوص انجمن تبلیغی کلیسا همراه بود. اقدامات این گروه‌ها در ظاهر ارائه خدمات آموزشی، فرهنگی و پزشکی، اما در نهان برای تبلیغ و ترویج مسیحیت انجام ‌گرفت. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تاریخی با تکیه بر منابع و اسناد داخلی و خارجی، به‌بررسی فعالیت‌های آموزشی انجمن تبلیغی کلیسا در شهر کرمان می‌پردازد و درصدد پاسخ به این سوال است که نقش و اهداف انجمن تبلیغی کلیسا از گسترش آموزش در شهر کرمان چه بوده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد اگرچه اقدامات انجمن تبلیغی کلیسا از جمله تاسیس مدارس نوین نقش مهمی در اعتلای آموزش در شهر کرمان داشت اما با مقاومت مردم، مخالفت حکومت و علماء نتوانست در رسیدن به مقصود اصلی خود جهت گسترش مسیحیت کامیاب شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reviewing and analyzing the educational activities of the church missionary association in Kerman from the constitution to the end of the first Pahlavi

نویسندگان [English]

  • Reza Vasegh Abbasi 1
  • soleyman heidari, 2
1 PhD student of Iran's history after Islam, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Associate Professor of History Department, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The constitutional movement caused many changes in the contemporary history of Iran and was able to move the traditional society of the Qajar era towards modernity and draw the government's attention to educational issues. New educations and the need for new foundations of modern civilization were accompanied by the arrival of missionary delegations from the West, especially the missionary association of the church. The actions of these groups were carried out in the guise of providing educational, cultural and medical services, but in secret to propagate and promote Christianity. This research, with a descriptive-analytical method and a historical approach, relying on internal and external sources and documents, examines the educational activities of the Church Missionary Association in Kerman city and tries to answer the question that the role and goals of the Church Missionary Association are related to the expansion of education in Kerman city. what has been The findings of the research show that although the actions of the Church Missionary Association, including the establishment of new schools, played an important role in improving education in Kerman, but with the resistance of the people, opposition of the government and scholars, it could not succeed in achieving its main goal of spreading Christianity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Tablighi Association
  • Pahlavi
  • Kerman
  • missionary schools
  • constitutionalism
  • منابع و مآخذ

    الف: کتاب‌ها

    • آدمیت، فریدون(1363). اندیشه‌های طالبوف تبریزی، تهران، پدیده.
    • اسفندیار، محمودرضا(1386). نگاهی به مجادلات قلمی هنری مارتین و عالمان عصر قاجار درباره نبوت، پژوهشنامه ادیان، سال اول، شماره 2، صص 58-29.
    • امید، حسین(1332). تاریخ فرهنگ آذربایجان، تبریز، ادارة فرهنگ آذربایجان.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1391). از سیر تا پیاز، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1398). پیر سبزپوشان، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1393). خود مشت مالی، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1390). زیر این هفت آسمان، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1394). زیر چل چراغ توی شاه چراغ، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1388). محبوب سیاه و طوطی سبز، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1388). گرگ پالان دیده، تهران، نشرعلم.
    • باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم(1397). هفت عروس و یک داماد، تهران، نشرعلم.
    • برومند، صفورا(1381). پژوهشی بر فعالیت انجمن تبلیغی کلیسا M.S در دوره قاجاریه، تهران، موسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران.
    • پاطر، ج.ل(1282). بیان اصول و فروع دین مسیحی انجیلی، طهران، میرزا آقا صحاف.
    • ترابی فارسانی، سهیلا(1378). اسنادی از مدارس دختران از مشروطه تا پهلوی، تهران، سازمان اسناد ملی ایران.
    • تشکری، علی‌اکبر(1394). نگرشی بر عملکرد مبلغان پروتستان در یزد عهد قاجار، تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، سال پنجم، شماره 10، بهار و تابستان، صص 59-33.
    • حاجیان‌پور، حمید، خاموشی، موسی(1395). میسیونرهای امریکایی و فعالیت در میان نسطوریان ارومیه و روستاهای اطراف آن (1843-1835م/1259-1251ق)، جستارهای تاریخی، سال هفتم، شمارة 2، صص 19-44.
    • دنسترویل، لایونل چارلز(بی‌تا). خاطرات ژنرال دنسترویل سرکوبگر جنگل، ترجمه حسین انصاری با مقدمه تحلیلی و فهارس علی دهباشی، تهران، انتشارات کتاب فرزان.
    • رشیدیه، شمس‌الدین(1362). سوانح عمر، تهران، انتشارات تاریخ ایران.
    • رمضانی، رضا (1383). سیر تجدد زدگی نظام آموزشی دختران در ایران معاصر، معرفت، شماره 86، بهمن، صص 117-110.
    • روح‌الامینی، فاطمه بیگم، نادری، شهناز، صفا، عزیزالله(1384). آموزش و پرورش کرمان در آیینه تاریخ، کرمان، انتشارات آفتاب کرمان.
    • روح‌الامینی، فاطمه بیگم(1386). مدارس کرمان در دوره مشروطه، گنجینه اسناد، شماره 66، تابستان، صص 82-57.
    • رهدار، احمد(1386). تبشیریها در عهد قاجار، عملکرد مبلغان مسیحی در دوره قاجار. موعود، 75، صص 32 –
    • رینگر، م. مونیکا(1379). مدارس نوین در ایران قرن نوزدهم رهیافت بومی برای مساله نوسازی، مترجم فاطمه امان، ایران نامه، شماره70، صص 86-73.
    • سمیع‌آذر، علیرضا(1376) تاریخ تحولات مدارس در ایران، تهران، سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور.
    • شوادران، بنجامین(1352). خاورمیانه نفت و قدرت‌های بزرگ، ترجمه عبدالحسین شریفیان، تهران، انتشارات شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
    • قاسمی پویا، اقبال(1377). مدارس جدید در دوره قاجاریه، بانیان و پیشروان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
    • محمدی، ذکرالله؛ محمدی، قدرت(1388). ریشه‌یابی علل حضور پزشکان انگلیسی در ایران عصر قاجار و نقش آنها در مسائل سیاسی، اجتماعی، دینی و علمی آن زمان، تاریخ روابط خارجی، شماره 39 و38، بهار و تابستان، صص 22-1.
    • مرشدلو، جواد(1385). فعالیت مبلغان مسیحی در ایران و واکنش جامعه‌ ایرانی(1264-1213/ 1848-1797)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
    • میروشنیکف، ل. ی(1344). ایران در جنگ جهانی اول، ترجمه ع. دخانیاتی، تهران، امیرکبیر.
    • ناطق، هما(1375). کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران، چاپ اول پاریس، تهران، انتشارات خاوران.
    • نظری، مرتضی(1371). بررسی شیوه‌های تبلیغاتی مسیحیت، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
    • نقیبی، مصطفی(1393). تاریخچه آموزش و پرورش استان کرمان در دوره مشروطیت، بافت، عصر مدرن.
    • والدبورگر، آ(1379). مبلغان آلمانی در ایران، ترجمه علی رحمانی و دیگران، تهران، وزارت امور خارجه.
    • همراز، ویدا(1397). تحلیلی بر فعالیت و سیاست‌های آموزشی مبلغان پروتستان آمریکایی در ایران دوره قاجار، فصلنامه مطالعات تاریخی، سال 16، شماره 62، پاییز، 121-100.
    • Bird, Mary(1908). Persian Women and Their Creed, London, Church Missionary Society.
    • Borumand, Safura(2022), The Issue of Self and Other: The Identity Challenge of Victorian Women (Case Study: CMS Women’s Interaction with Women of Qajar Era, The International Journal of Humanities, Vol. 29 - Issue 3, 25-41.
    • Francis-Dehqani, Gulnar Eleanor(1999). Religious feminism in an age of empire: CMS women missionaries in Iran, 1869-1934, University of Bristol.
    • Hume – Griffith, M. E(1909). Behind the Veil in Persia and Turkish Arabia. London.
    • Rzepka, Marcin(2019). To Make Christianity More Iranian Studying the Conversions to Christianity in iran in the Early Pahlavi Period, Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis, special issue, pp. 209–218.
    • Rice, Clara(1916). Mary Bird In Persia, London Church Missionary Society Salisbury Square.
    • Wilson Cash, W(1930). Persia old and new, London, Church Missionary Society.

    ب: اسناد                              

    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 042080/230.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 011630/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 017451/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 017873/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 07787/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 31246/297.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 053658/310.
    • سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما)، 054616/310.
    • گنجینه آموزش و پرورش کرمان، موزه آگیرا.
    • CMS Proceedings, 1900-1921, Church Missionary Society Archive. Cadbury Research Library: Special Collections, University of Birmingham.
    • Eastward Ho, (1936), No.46. Cadbury Library Research: Special Collection, University of Birmingham. AltRefNo: CMS.
    • Letters from the Front, (1911), Cadbury Library Research: Special Collection, University of Birmingham. AltRefNo: CMS.