Overcoming the obstacles of Iran's independence with of the application of Islamic realism policy by Tahir Dhu l-Yaminayn

Document Type : Original Article

Authors

1 Lecturer at Department of History, Faculty of Literature and Humanities.Yasouj University, Yasouj, Iran

2 phd in History,Department of History. Shiraz University. Shiraz. Iran.

10.22034/skh.2023.16927.1456

Abstract

The struggle for independence from foreign domination has historically been a reaction observed in every nation. The Arab entry into Iranian territory, given the religious aspect of this event, was perceived by the general populace as a hope for liberation from the politically and socially chaotic conditions of Sasanian Iran. This hope initially led to a passive reaction, particularly among the lower classes, toward the Arabs. However, the bearers of Islam, especially during the Umayyad period, soon prompted the people to respond through their political and social conduct. The active participation of the mawālī in the Abbasid movement failed to achieve their aspirations; consequently, efforts emerged, often under a syncretic religious guise and with Mazdakist overtones, to counter Arab domination, all of which ultimately ended in failure. Tahir, the progenitor of the Tahirid dynasty, by employing a deliberate policy of political–religious compromise with al-Ma’mun and, in effect, with the Arabs, not only undermined the inviolable spiritual authority of the Abbasid caliphs—during the golden age of the Abbasid Caliphate—but also, by religiously justifying his actions, gained control over Khorasan in exchange for his services. Moreover, his people-oriented political conduct ensured the continuation of power within his family even after his death. This paper assumes that Tahir’s application of Islamic realism was the principal factor in the rise of the Tahirids and Iran’s relative independence. Relying on primary sources and employing a descriptive–analytical method, the study highlights both the difficulties faced by Iranians in achieving independence and the various manifestations of Tahir’s Islamic realist policy in his words and actions.

Keywords

Main Subjects

References

  1. آرنولد، سر توماس(1291). علل گسترش اسلام، ترجمه حبیب‌الله آشوری، بی‌جا، انتشارات سلمان.
  2. آلتهایم، فرانتس(1382). تاریخ اقتصاد دولت ساسانی، ترجمه هوشنگ صادقی، تهران، علمی و فرهنگی.
  3. ابراهیم حسن، حسن (2537). تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، جاویدان، جلد2.
  4. ابن‌اثیر، عزالدین علی(1371). الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، علمی.جلد9 و 16.
  5. ابن‌خلدون، عبدالرحمن(1363). العبر، تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  6. ابن‌طقطقی، محمد بن‌علی بن‌طباطبا(1350). تاریخ فخری، ترجمه محمدوحید گلپایگانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  7. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق(1346). الفهرست، ترجمه محمد رضا تجدد، بی‌جا، چاپخانه بانک بازرگانی ایران.
  8. اشپولر، برتولد(1364). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمه جواد فلاطوری، تهران، علمی و فرهنگی ،جلد1.
  9. اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین(1415). الاغانی، ج12، بیروت: دار الاحیا التراث العربی.
  10. بارتولد، و .و.(1352). ترکستان نامه، ترجمه کریم کشاورز، تهران، بنیاد فرهنگ ایران،جلد1.
  11. باسورث، ادموند. ک.(1381). سلسله‌های اسلامی جدید، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
  12. باوزانی، الکساندر(1359). تاریخ ایران با تکیه بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران، روزبهان.
  13. بروخیم، موسی(1334). تحولات فکری در ایران، ترجمه ابوذر صداقت، تهران، شرق.
  14. بلاذری، احمد بن یحیی(1337). فتوح البدان، ترجمه محمد توکل، بی‌جا، نقره.
  15. بلعمی، ابوعلی(1373). تاریخ‌نامه طبری، تصحیح محمد روشن، تهران، البرز،جلد2.
  16. بووا، لوسین(1336). برمکیان، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  17. بیرونی، ابوریحان(1363). آثار الباقیه، ترجمه اکبر داناسرشت، تهران، امیرکبیر.
  18. تقی‌زاده، حسن(1379). از پرویز تا چنگیز، تهران، فردوس.
  19. جوزجانی، منهاج السراج (1363). طبقات ناصری، تحقیق عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
  20. حتی، فیلیپ(1366). تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، آگاه.
  21. الحسینی العلوی، ابوالمعالی(1376). بیان‌الادیان، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران، روزنه.
  22. خوافی، احمد بن محمد فصیح(1386). مجمل فصیحی، تصحیح محسن ناجی، تهران، اساطیر، جلد1.
  23. خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین الحسینی(1353). تاریخ حبیب السیر، زیر نظر محمد دبیرسیاقی، بی‌جا، بی‌نا، جلد2.
  24. دریایی، تورج(1383). سقوط ساسانیان، ترجمه منصوره اتحادیه، فرحناز امیرخانی، تهران، نشر تاریخ ایران.
  25. عبد دیکسون، الامیر(1381). خلافت اموی، ترجمه گیتی شکری، تهران: طهوری.
  26. دینوری، ابوحنیفه(1346). اخبار‌الطوال، ترجمه صادق نشأت، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
  27. رحمتی، محسن(1389). "بررسی نقش تشیع در قیام طاهر ذوالیمینین علیه خلافت عباسی"، فصلنامه شیعه‌شناسی، سال هشتم، شماره 31،صص209- 189.
  28. زرین‌کوب، عبدالحسین(1373). تاریخ مردم ایران، تهران، امیرکبیر،جلد2.
  29. زرین‌کوب، عبدالحسین(1385). آشنایی با تاریخ ایران، تهران، سخن.
  30. زرین‌کوب، عبدالحسین(1343). تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران، آموزش و پرورش.
  31. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم(1350). الملل و النحل، تصحیح محمدرضا جلالی، بی‌جا، بی‌نا.
  32. طاهری، ابوالقاسم(1348). جغرافیای تاریخی خراسان، تهران، شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران.
  33. طبری، محمد بن جریر(1375). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر.
  34. طبری، احسان(1348). جنبش‌ها برخی بررسی‎ها درباره جهان‌بینی‌ها و جنبش‌های اجتماعی در ایران، بی‌جا: بی‌نا.
  35. فرای، ریچارد. ن.(1358). عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران، سروش.
  36. ــــــــــــــــ(1385). تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه، ترجمه‌ حسن انوشه، تهران، امیرکبیر،جلد4.
  37. کولسنیکف، آی. ای.(1357). ایران در آستانه یورش تازیان، ترجمه م. ر. یحیایی، تهران، آگاه.
  38. گرانتوسکی، ا. آ.(1359). تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ترجمه کیخسرو کشاورزی، تهران، پویش.
  39. گردیزی، عبدالحی(1333). زین‌الاخبار، به تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب.
  40. لاپیدوس آیرا. ام.(1381). تاریخ جوامع اسلامی، ترجمه محمود رمضان‌زاده، تهران، اطلاعات.
  41. لوئیس، برنارد(1381). خاورمیانه، ترجمه حسن کامشاد، تهران، نی.
  42. مجمل التواریخ القصص(1318). تصحیح محمدتقی بهار، تهران، بی‌نا.
  43. مسعودی، ابوالحسن علی(1347). مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، جلد2
  44. ـــــــــــــــــــــــ (1365). التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، علمی و فرهنگی.
  45. مطهری، مرتضی(1360). خدمات متقابل اسلام و ایران ، قم، صدرا.
  46. مقدسی، مطهر بن طاهر(1374). آفرینش و تاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، آگه.جلد2.
  47. ممتحن، حسینعلی(1368). نهضت شعوبیه، تهران، باورداران.
  48. مورگان، دیوید(1373). ایران در قرون وسطی، ترجمه عباس مخبر، خرمشهر، طرح نو.
  49. نادری، نادر(1384). برآمدن عباسیان، ترجمه عبدالحسین آذرنگ و نگار نادری، تهران،سخن.
  50. نامه تنسر به گشنسب(1354). به کوشش مجتبی مینوی، محمد اسماعیل رضوی، تهران، خوارزمی.جلد2.
  51. نخجوانی، هندوشاه(1357). تجارب السلف، به اهتمام عباس اقبال، تهران، طهوری.
  52. نظام الملک(1382). سیاستنامه، به کوشش جعفر شعار، تهران، امیرکبیر.
  53. نفیسی، سعید(1335). تاریخ خاندان طاهری، تهران، اقبال و شرکا.
  54. ویسهوفر، یوزف(1377). ایران باستان، ترجمه مرتضی ثاقب‌فر، تهران، ققنوس.
  55. یادگاری، عبدالمهدی(1388). نیشابور طاهری مرکز ثقل خراسان، تهران، ژرف.
  56. یعقوبی، ابن‌واضح(1374). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. جلد2.
  57. Bosworth,C.E.(2000). Tahirids,: in the encylopaedia of islam, V: 10, Edited by P.J. Bearman and othersLeiden: Brill.

Files

Share

How to cite

Statistics