"Political causes in formation of Alawite migration to Iran during the Abbasid period and its impact on the spread of Shiism"

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Iranology, Meybod University. dehghanpour@meybod.ac.ir

2 Nations, Associate Professor, Department of History and Civilization, University of Tehran abayat@ut.ac.ir

3 Associate Professor, Faculty of Theology, University of Tehran, Department of History and Civilization qaedan@ut.ac.ir

10.22034/skh.2021.7818.1115

Abstract

The subject of the present study is studying the political contexts of the formation of Alawite migration to Iran and consequently the spread of Islam with Shiite approach among Iranians in the Abbasid period, especially the third century AH. According to sources, one of the reasons for the growth of Iranians' tendency to Islam, (especially with Shiite approach) in the Abbasid period is the crown prince of Imam Reza (AS) and the other is Alawite immigrants in Iran. The question of the present study is what effect did the pursued policy by the Abbasid caliphs have on the formation of the Alawite migration and how did these migrations affect the spread of Shiism in Iran? The hypothesis in this research is that the religious policy of the Abbasid caliphs in terms of threats (Mansour, Harun, Mutawakel period) and opportunities (Mamun period), prepare the way for the emigration of Imam Reza ( AS) and the Alawites and then for their political, social and cultural activities and made the way for important cultural developments in Iran. Immigrants in the existing political field through various political, social and cultural activities, paved the way for the continuation and spread of Shiism in Iran. Their presence can be considered as one of the effective factors on the spread of Shiism in Iran. The study of the political contexts of the formation of migration (as a social phenomenon) and its impact on cultural issues (the spread of Shiism) is the focus of this study. Explaining that the existing political and social conditions provided a suitable platform for the cultural activities of immigrants and, as a result, the spread of Shiism and its penetration among the "special class" and especially the "public class" of society.
The research method is descriptive-analytical and the method of collecting information in this research is library and using various Islamic and Shiite sources.

Keywords

References

*  قرآن.
-  آملی، اولیاء الله(1348)، تاریخ رویان، محقق، منوچهر ستوده، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
- ابن اثیر، علی بن محمد(1385)،  الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر- دار بیروت.
- ابن اسفندیار(بی تا)، تاریخ طبرستان، تصحیح عباس اقبال، به اهتمام محمد رمضانی، بی جا، چاپخانه مجلس.
- ابن بابویه(1404)، عیون اخبار الرضا(ع)، تصحیح و تعلیق و تقدیم شیخ حسین الاعلمی، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات.
- ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فى تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبد القادر عطا و مصطفى عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ط الأولى، 1412/1992.
- ابن طباطبا علوی اصفهانی، ابراهیم بن ناصر، منتقله الطالبیه، قم، انتشارات المکتبه الحیدریه، 1377.
- ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین(بی تا)، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دار المعرفه.
- احمدی، عبدالهادی(1371)، "نقش شیعیان کوفه در دوره امام رضا و امام جواد علیهماالسلام"، مشکوه، شماره 35،  148-127.
- بابلی، کورش،" نقش امام رضا علیه السلام در فرهنگ و تمدن تشیع و ایران"، پیام، زمستان 88، شماره 98، 132- 151.
- بخاری، ابونصر سهل بن عبدالله، سر السلسله العلویه، النجف، الحیدریه، 1381.
- برتران بدیع، احمد(1376)، فرهنگ و سیاست،  ترجمه احمد نقیب زاده، نشر دادگستر.
- برقی، احمد بن ابی عبدالله(1342)،  رجال، تهران، چاپخانه دانشگاه تهران.
- بشیریه، حسین(1378)،  جامعه مدنی و توسعه سیاسی در ایران گفتارهایی در جامعه شناسی سیاسی، موسسه نشر علوم نوین.
- بولت، ریچارد. و(1364)،گروش به اسلام در قرون میانه پژوهشی نوین در تاریخ اجتماعی اسلام، ترجمه محمد حسین وقار، تهران، نشر تاریخ ایران.
- پاکتچی، احمد(1392) "جایگاه امت واحده در آموزه های امام رضا (ع)"، مجموعه مقالات (2جلدی) ابعاد شخصیت و زندگی حضرت امام رضا(ع)، سرپرست علمی احمد پاکتچی، به اهتمام مرتضی سلمان نژاد، تهران دانشگاه امام صادق، 1/169-200.
- جعفریان، رسول(1386)، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، رسول جعفریان، نشر علم، تهران.
- حاکم نیشابوری، ابو عبد الله(1375)، تاریخ نیشابور، تهران، آگه.
- حسینی، سید جواد(1433)، "امام رضا علیه السلام الگوی دانشوران"، مبلغان، شماره 157، 30- 40.
- حل الاشکال فی سند فقه الائمه الآل(بی تا)، به کوشش عبدالوهاب بن صلاح بن علی، نسخه عکسی دایره المعارف بزرگ اسلامی.
- خدایی اصفهانی، اکرم(1384)،" نشر آثار فرهنگی به وسیله شاگردان امام رضا (ع) در ایران"، معرفت، شماره 95، 46- 54.
-  رشید الدین همدانی، فضل الله(1381)، جامع التواریخ، اسماعیلیان و فاطمیان، محقق و مصحح محمد تقی دانش پژوه و محمد مدرسی، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
-  دهقان پور، زهره و علی بیات(1399)، اعراب مسلمان در ایران(2)، میبد، دانشگاه میبد.
- دهقان پور ، زهره(1396)،  "وحدت فکری فرقه های اسلامی بر مبنای عقلانیت دینی در سیره رضوی"، مجموعه مقالات برگزیده همایش ملی عقلانیت در سیره رضوی،  310-330.
- رابینو، ه. ل(1336)،  سفرنامه مازندران و استرآباد، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد(1408)، التدوین فى أخبار قزوین‏، محقق و مصحح عزیز الله عطاردی قوچانی، بیروت، دارالکتب العلمیه.
- رحمان ستایش، محمد کاظم(1392)،"نیم نگاهی به راویان امام رضا(ع)"، مجموعه مقالات (2جلدی) ابعاد شخصیت و زندگی حضرت امام رضا(ع)، سرپرست علمی احمد پاکتچی، به اهتمام مرتضی سلمان نژاد، تهران :دانشگاه امام صادق، 1/33- 79.
-  سپهری، مهدی(1392)، "اخلاق و نظام اخلاقی در مکتب علی بن موسی الرضا(ع)"، مجموعه مقالات (2جلدی) ابعاد شخصیت و زندگی حضرت امام رضا(ع)، سرپرست علمی احمد پاکتچی، به اهتمام مرتضی سلمان نژاد، تهران دانشگاه امام صادق، 2/129-143.
- ساشادینا، عبدالعزیز(1380)، "جایگاه امام رضا علیه السلام در بینش غرب"، (گروه مطالعات دینی دانشگاه ویرجینیا)، ترجمه محمد تقی اکبری، مشکوه، شماره 72-73، 83- 86.
- سپنجی، امیر عبدالرضا  و نفیسه مومن دوست(1390)،" اقناع و تغییر نگرش، جایگاه آن در سیره ارتباطی امامان معصوم(ع)؛ مروری بر مناظرات مکتوب حضرت امام رضا(ع)"، دو فصلنامه علمی- پژوهشی دین و ارتباطات، سال هجدهم، شماره دوم، پیاپی 40، 117-144.
- شوشتری، نوراله(1375)، مجالس المومنین،  تهران، کتابفروشی اسلامیه.
- ضیغم زیدی، سیدعلی(1390)،" مناظره و ویژگی های مناظرات امام رضا علیه السلام"، پیام مبلغ، شماره 6، 159- 190.
- طبری، ابوجعفر محمد بن جریر(1387)، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم ، بیروت، دار التراث، ط الثانیه.
- طبسی، محسن، "کرامات امام رضا(ع) به روایات اهل سنت"، فرهنگ کوثر، 1386، 71، 93- 103.
- طبسی، محمد حسن، " امام رضا به روایت اهل سنت"، علوم قران و حدیث ، فرهنگ کوثر، زمستان 1386، شماره 72، 67- 78.
-  طوسی، محمد بن حسن(1415)، رجال(الابواب)، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المقدسه.
- عبیدلی نسابه، تهذیب الانساب و نهایه الاعقاب، تحقیق شیخ محمدکاظم محمودی، اشراف: سید محمود مرعشی، قم، مکبته مرعشی نجفی، 1413.
- علوی عمری نسابه، علی بن محمد بن علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبیین، تحقیق احمد مهدوی دامغانی، قم، نشر مکتبه آیه الله العظمی مرعشی نجفی، 1409.
-  عطاردی، عزیز الله(1406)،  مسند امام رضا(ع)، تجمیع و ترتیب شیخ عزیزالله عطاردی خبوشانی، الموتمر العالمی الامام الرضا(ع).
- قمی، حسن بن محمد(1361)، تاریخ قم، تحقیق سید جلال الدین تهرانی، تهران، توس.
- قندوزی(1416)، ینابیع الموده لذوی القربی، تحقیق سید علی جمال اشرف الحسینی، چ1، دارالاسوه للطباعه و النشر.
- کمپانی زارع، مهدی(1387) ،" امامت در مکتب عالم آل محمد (ص)(سیری در بیانات امام رضا(ع) در مساله امامت)"، اطلاعات حکمت و معرفت، شماره 32، 42- 47.
- کمپانی زارع، مهدی (1389)،"  مناظره امام رضا(ع) با عمران صابی"، اطلاعات حکمت و معرفت،  شماره 59، 54- 58.
- المتوکل علی الله(2003)، احمد بن سلیمان، حقائق المعرفه فی علم الکلام، صنعاء، موسسه امام زید بن علی، صنعاء: موسسه الامام زید بن علی الثقافیه.
- مجلسی(1403)، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفاء.
- مجیدی، حسن(1392)"تحلیل گفتمان مناظره های امام رضا(ع)"، فرهنگ رضوی، سال اول، شماره 2، 9- 40.
- مسعودی، أبو الحسن على بن الحسین بن علی(1409)، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، قم، دار الهجره، چ دوم.
- مطهری، مرتضی(1368) خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، انتشارات صدرا.
- مسکویه رازی، ابوعلی، تجارب الأمم، تحقیق ابو القاسم امامى، تهران، سروش، 1379ش.‏
- میرحسینی، یحیی(1392 الف)،" امام رضا(ع) در میراث زیدیه"، مجموعه مقالات ابعاد شخصیت و زندگی حضرت امام رضا(ع)(2جلدی) ، سرپرست علمی احمد پاکتچی، به اهتمام مرتضی سلمان نژاد، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، 2/351-383.
- میرحسینی، یحیی(1392ب)، "امام رضا (ع) و جریان‌های داخلی امامیه"، مجموعه مقالات ابعاد شخصیت و زندگی حضرت امام رضا (ع)، سرپرست علمی احمد پاکتچی، به اهتمام مرتضی سلمان نژاد، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، 1/ 201- 239.
- میرحسینی، یحیی(1392ج)، "تعامل امام رضا (ع) با مهم‌ترین جریان‌های فکری – کلامی غیر شیعی"، مجموعه مقالات ابعاد شخصیت وزندگی حضرت امام رضا (ع)، سرپرست علمی احمد پاکتچی، به اهتمام مرتضی سلمان نژاد، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)،  2/321-349.
-  میرحسینی، یحیی(1392د)، "مناسبات دوسویه امام رضا (ع) و جریان‌های زیدیه"، مجموعه مقالات ابعاد شخصیت و زندگی حضرت امام رضا (ع)، سرپرست علمی احمد پاکتچی، به اهتمام مرتضی سلمان نژاد، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، 2/385-407.
- میرخانی(2537) سیر حدیث در اسلام،  بی جا.
- نجاشی،( 1416) رجال، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه،
- نجف،  مهدی،(1409) الجامع لرواه و اصحاب الامام الرضا علیه السلام، قم، الموتمر العالمی للامام الرضا علیه السلام.
- یعقوبی، احمد بن ابى یعقوب بن واضح (بی تا)، تاریخ، بیروت، دارصادر.
- یوسفی، عثمان(1389) پراکندگی و گسترش مذهب فقهی امام شافعی تا پایان قرن پنجم هجری: مبانی و زیر ساختها (رساله دکتری)، دانشگاه تهران، گروه فقه شافعی.
10- Discourse of History
Volume 14, Issue 31 - Serial Number 31
Volume 14, Issue 31, Summer and Autumn 2020
September 2020
Pages 90-107

Files

Share

How to cite

Statistics