A study on litigation methods in the history of Iranian law

Document Type : Original Article

Authors

1 Researcher in Law History, PhD in International Law and PhD in Criminal Law and Criminology

2 , Department of Theology and Islamic Studies, Farhangian University

Abstract

Among the issues that have been raised since the beginning of human history and have continued throughout the history of law in various legal systems, is the issue of the realization of rights. In Iran, since ancient times, the methods of realizing the right have been numerous and varied. This is a topic that has been mentioned in various sources and in various tests. Therefore, in this article, with a descriptive-analytical method, litigation methods in Iran from the beginning until now have been studied. This study seeks to answer these questions: What were the methods of litigation in ancient and Islamic Iran? Did these methods continue with the transfer of power in the post-Islamic period? Or by replacing the Islamic legal system with a system? Zoroastrian law, new methods were invented? The findings indicate that a combination of litigation methods such as: public burden, paper clothes, chains of justice, the king riding a horse, red clothes or thick clothes that existed in ancient times, It has continued in the Islamic era as well. Of course, after the acceptance of Islam, other methods of litigation such as: calling the call to prayer, installing the justice fund, sending telegraphs, etc. were considered to realize the right. Therefore, some of the methods of realizing the right in the history of post-Islamic Iranian law are signature and some are founding.

Keywords


This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

  1. منابع

    1. اشرافی، ارسلان.(1394). بررسی بزه ارتشا در ایران پیش از اسلام، فصلنامه قضاوت،آموزش و تحقیقات دادگستری استان تهران، شماره 81، بهار.
    2. ازدجینی، آذین(1395). جرم در بین النهرین باستان،ایروان: کنفرانس بین المللی شرق شناسی، تاریخ و ادبیات فارسی.
    3. امام شوشتری، سید محمد علی(بی تا).دوازده مقاله تاریخی، به کوشش یحیی شهیدی، تهران: نشریه ستاد بزرگ ارتشتاران.
    4. امین، سید حسن(1386)، تاریخ حقوق ایران، چاپ دوم، تهران: انتشارات دایره المعارف ایران شناسی.
    5. بادامچی، حسین(.1382). تاریخ حقوق بین النهرین باستان(آغاز قانون گذاری)، تهران: انتشارات طرح نو.
    6. بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسن(1356).تاریخ بیهقی به تصحیح علی اکبر فیاض، چاپ دوم، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی.
    7. بیهقی،ابوالحسن(1361).تاریخ بیهق،جلد 3، به اهتمام احمد بهمنیار، تهران،: فروغی.
    8. حافظ شیرازی،(بی تا). دیوان حافظ شیرازی، به اهتمام محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: انتشارات زوار.
    9. حیدری،علی و دیگران.(1396).تجلی آیین «قصه برداشتن» در ادبیات فارسی، مجله متن پژوهی ادبی، سال 21، شماره 72، تابستان.
    10. خان محمدی، علی اکبر.(1376). نظری به گزارشهای صندوق عدالت در عهد ناصری،گنجینه اسناد، شماره 27و28،پاییز و زمستان.
    11. خاقانی شروانی.(1368). دیوان خاقانی شروانی، به کوشش ضیاء الدین سجادی، تهران: زّوار.
    12. قبادیانی، ناصرخسرو.(1307). دیوان قصاید و مقطعات حکیم ناصرخسرو با تعلیقات، تهران: مطبعه مجلس.
    13. نظام الملک طوسی.(1344). سیرالملوک(سیاست نامه)، به تصحیح محمد قزوینی، چاپ دوم، تهران: زُوار.
    14. دهخدا، علی اکبر(1377)، لغت نامه، جلد سوم، چاپ دوم،تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    15. راوندی،محمد بن علی بن سلیمان.(1386).راحه السرور و آیه السرور(در تاریخ آل سلجوق)، به سعی و تصحیح محمد اقبال،چاپ اول،تهران: اساطیر.
    16. راوندی، مرتضی.(1368).سیر قانون و دادگستری در ایران، تهران: نشر چشمه.
    17. روت،میچل.(1391).تاریخ عدالتِ کیفری،جلد نخست، ترجمه ساناز الستی،چاپ دوم، تهران: نشر میزان.
    18. زاده دباغ،مهرنوش.(1400). مصاحبه با خانم مهرنوش زاده دباغ(مسئول پژوهشی پایگاه میراث جهانی چغازنبیل،تهران: مرکز وکلای قوه قضائیه، هفته نامه حامی عدالت).یکشنبه،30 خرداد.
    19. زرگری مرندی، داریوش.(1385).دادخواهی به شیوه کاغذین جامعه، فصلنامه ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی خوی، شماره 6.
    20. زرین کوب، عبدالحسین.(1387).تاریخ ایران بعد از اسلام، چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
    21. زرین کوب، عبدالحسین.(1392).روزگاران(تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی)، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات سخن.
    22. زرینی، حسین و هژبریان، حسین.(1388).تاریخ معاصر دستگاه قضایی ایران و تحولات آن، جلد اول، تهران: معاونت حقوقی و توسعه قضایی قوه قضائیه.
    23. سعدی شیرازی، شیخ مصلح الدین.(1988). گلستان،چاپ فرانسیس جانسون، لندن.
    24. صفی زاده، فاروق.(1391). تاریخ حقوق در ایران باستان، انتشارات جنگل، چاپ اول.
    25. طبری، محمد بن جریر(1375). تاریخ طبری، جلد دوم،چاپ پنجم، ترجمه ابوالقاسم پاینده،تهران: انتشارات اساطیر.
    26. عنصرالمعالی، کیکاوس بن اسکندر بن قابوس وشمگیربن زیار.(1345).قابوسنامه، به اهتمام و تصحیح دکتر غلامحسین یوسفی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    27. غزالی طوسی، امام محمد بن احمد.(1315). نصیحه الملوک، به تصحیح جلال الدین همایی،چاپ اول، تهران: کتابخانه طهران.
    28. فردوسی، ابوالقاسم(1386). شاهنامه،به تصحیح ناهید فرشاد مهر، چاپ پنجم، تهران: نشر محمد(ص).
    29. فروزانی، ابوالقاسم.(1381). شیوه خردمندان در مهار خودکامگان، مجله تخصصی گروه تاریخ، سال سوم، شماره سوم، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
    30. کرمانی، میرزا رضا.(بی تا). صورت استنطاق میرزا رضا کرمانی( از روی نسخه خطی محمد باقر گلپایگانی و مهر نظم الدوله)، بی جا، چاپخانه شرکت مطبوعات.
    31. کریستن سن، آرتور.(1380).ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، چاپ دوم،تهران: صدای معاصر.
    32. گل محمدی، علی.(1397).صندوق عدالت؛ تداوم سنت یا زمینه ساز تجدد، گنجینه اسناد، سال 28، دفتر سوم، شماره پیاپی 111، پاییز.
    33. گنجی.محمد حسن.(1328). «گوشه ای از تاریخ»(نمونه ای از سیاست مذهبی پادشاهان قدیمِ ایران و توجه انها به آداب و رسوم مذهبی ملل زیردست )، مجله‌ی دانش، خرداد ، شماره ۳.
    34. عقیلی،سیف الدین حاجی بن نظام.(1364). آثارالوزراء،به تصحیح و تعلیق میرجلال الادین حسینی اُرموی(محدث)، چاپ دوم،تهران: انتشارات اطلاعات.
    35. غزالی، امام محمد.(بی تا)،نصیحه الملوک، با مقدمه و تصحیح و حاشیه جلال الدین همایی، تهران: چاپخانه مجلس.
    36. ماسه، هانری.(1346).ایران ساسانی(مجموعه ایران شناسی)، ترجمۀ عیسی بهنام. تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    37. مجدی،مجدالدین محمد.(1362).زینت المجالس، تهران: سنایی.
    38. مجهول المؤلف.(1361).تاریخ سیستان، به تصحیح ملک الشعراء بهار،چاپ اول، تهران: انتشارات معین.
    39. مجهول المؤلف.(1341). تحفه(در اخلاق و سیاست)، به اهتمام محمد تقی دانش پژوه، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    40. مجهول المؤلف.(1383).وقایع اتفاقیه[مجموعه گزارشهای خفیه نویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران ار سال 1291تا 1322ق]، تهران: آسیم.
    41. محمد بن مستوفی،عبدالله.(1388). شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجار، جلد اول،چاپ ششم، تهران: انتشارات زوّار.
    42. مستوفی، حمدالله.(1328ق). تاریخ گزیده، جلد اول،به سعی و اهتمام ادوارد براون، لندن: دانشگاه کمبریج.
    43. ملافیروز.(1398). سفرنامه ملافیروز،گردآورنده و گزارنده خسرو کیان راد، تهران: هیرُمبا.
    44. منصور بن سعید(مبارکشاه).(1346). آداب الحرب و الشجاعه، به تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، تهران: اقبال و شرکاء.
    45. لمبتن،آن.(بی تا). اوضاع اجتماعی ایران در عهد قاجاریه، ترجمه منیر برزین،مشهد: چاپخانه خراسان.
    46. ناطق، هما.(1363).کارنامه و زمانه میرزا رضا کرمانی، تهران: انتشارات افرا.
    47. نساجی زواره، اسماعیل.(1392). نظام قضایی و ساختار تشکیلاتی آن در عصر ساسانیان، رشد آموزش تاریخ، شماره 51، تابستان.
    48. وصاف الحضره،شهاب الدین عبدالله بن عز الدین فضل الله شیرازی.(1388).تاریخ وصاف الحضره، تصحیح و تعلیق: دکتر علی رضا حاجیان نژاد،ج4، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    49. ویلس،چارلز جیمس.(1363)،.تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجاریه، ترجمه سید عبدالله، به کوشش جمشید دودانگه و مهرداد نیکنام، چاپ اول، تهران: انتشارات زرین.
    50. هافنر، هری.(1384).قوانین هیتی ها(قانون نامه ای از آسیای صغیر)، ترجمه فرناز اکبری رومنی، چاپ اول، تهران: انتشارات حقوقی.
    51. هدایت، مسعود.(1385).ماهنامه حافظ(ویژه نامه مشروطیت)، شماره 32،ص 24، مرداد.
    52. همدانى، رشیدالدّین فضل الله. (1392).جامع التواریخ ایران و اسلام ،تصحیح و تحشیه محمد روشن‏، ج1، تهران: میراث مکتوب‏.
    53. هوار، کلمان(1364)، ایران و تمدن ایرانی، ترجمه حسن انوشه،ترجمه حسن انوشه، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
    54. یوسفی فر، شهرام.(1387).تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره سلجوقیان، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.