A comparative study of Sunni and Shia sources in narrating the reports of the death of Imam Sajjad )PBUH)

Document Type : Original Article

Author

assistant professor Department of theology and religions, Shahid Beheshti University , Tehran, Iran

Abstract

        There are many reports about the time of Imam Sajjad's death in Shia and Sunni sources; In such a way that this issue has the biggest difference compared to other imams. This matter applies not only to the year, but also to the month and day of death. There are about twenty reports about this in Shia (Imami, Zaidi and Ismaili) and Sunni sources. In addition, the cause of death is another controversial issue about Imam Sajjad (PBUH). The question is: which reports are the most repeated and famous in these sources? What is the meaningful relationship between them? Is it possible to present an idea about the reason for the death of him based on historical evidence? Analysis of the reports shows that the lunar year 94 in the Sunni sources, the lunar year 95 in the Shia sources and Muharram-ul-Haram are famous in both groups. It is not possible to know about the day of death. But in Shiite sources, 25th of Muharram has been given more attention. Although there is no direct historical report about the cause of death, But based on the historical course of Umayyad interactions with Imam Sajjad (PBUH), martyrdom is more likely.

Keywords

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

References

  1.  

    1. آملی، سیدحیدر، (1428ق.) تفسیر المحیط الأعظم، تحقیق السید محسن الموسوی التبریزی، چاپ الرابعة، مؤسسه فرهنگى و نشر نور علی نور، قم.
    2. ابشیهی، بی تا، المستطرف فی کل فن مستظرف، بی جا، دار ومکتبة الهلال
    3. ابن ابی الحدید(1959م.)، شرح نهج البلاغة، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار احیاء الکتب العربیة.
    4. ابن ابی­شیبة کوفی، عبد الله بن محمد، (1409ق)، المصنف، تحقیق سعید اللحام، بیروت، دار الفکر.
    5. ابن اثیر، عزّ الدّین ابن الاثیر(1965م.)، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر.
    6. ابن حبان، محمد بن حبان بن احمد ابی حاتم تمیمی(1393ق.)، الثقات، ، بیروت، الکتب الثقافیة.
    7. --------، محمد بن حبان بن احمد ابی حاتم تمیمی(1411ق.)، مشاهیر علماء الأمصار، تحقیق مرزوق علی إبراهیم، المنصورة، دار الوفاء.
    8. ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی بن حجر (1404ق.)، تهذیب التهذیب، بیروت، دار الفکر.
    9. -------------، أحمد بن علی بن حجر (1415ق.)، تقریب التهذیب، تحقیق عطا، بیروت، دار الکتب.
    10. ابن حمدون، 1996م.، التذکرة الحمدونیة، تحقیق احسان عبّاس و بکر عبّاس، چاپ اول،  بیروت، دار صادر للطباعة والنشر
    •  
    1. ابن حمزة الطوسی(1412ق.) الثاقب فی المناقب، تحقیق نبیل رضا علوان، چاپ دوم، قم، مؤسسة أنصاریان للطباعة و النشر.
    2. ابن سعد، محمد بن سعد(1930م.)، الطبقات الکبری(الکبیر)، تحقیق احسان عباس، بیروت، دار صادر.
    3. ابن شهر آشوب، ابی عبد الله محمد بن علی(1956م.)، مناقب آل ابی­طالب، تحقیق لجنة من اساتذة النجف الاشرف، المکتبه الحیدریه.
    4. ابن صباغ مالکی، علی بن محمد أحمد، (1422ق.) الفصول المهمة فی معرفة الأئمة، تحقیق سامی الغریری، چاپ اول، قم، انتشارات دارالحدیث.
    5. ابن عساکر، ابی القاسم علی بن الحسن ابن هبة الله بن عبد الله الشافعی(1995م.)، تاریخ مدینه دمشق، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الفکر.
    6. ابن عنبه، جمال الدین احمد بن علی الحسینی(1961م.)، عمدة الطالب فی انساب ال ابی طالب، تحقیق محمد حسن ال الطالقانی، نجف، منشورات المطبعة الحیدریة.
    7. ابن قتیبه دینوری، ابی محمد عبد الله بن مسلم(1969م.)، المعارف، تحقیق ثروت عکاشة، مصر، دار المعارف.
    8. ابن کثیر(1408ق.)، البدایة و النهایة، تحقیق علی شیری، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
    9. احمد بن حنبل، (1408ق.) العلل، تحقیق وصی الله بن محمود عباس، چاپ اول، المکتب الإسلامی، بیروت.
    10. أخبار الدولة العباسیة، بی تا، مؤلف مجهول، تحقیق عبد العزیز الدوری و عبد الجبار المطلبی، بیروت، دار الطلیعة للطباعة والنشر
    11. اربلی، ابى الحسن علی بن عیسى بن ابی الفتح (1985)، کشف الغمة، دارالاضواء، بیروت.
    12. بارتولد، ترکستان نامه، ترجمه، کریم کشاورز، تهران، موسسه انتشارات آگاه، 1366.
    13. بخاری، محمد بن إسماعیل بن إبراهیم(1406ق.)، التاریخ الصغیر، تحقیق محمود إبراهیم زاید، بیروت، دار المعرفة.
    14. بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر(1959م.)، انساب الاشراف، تحقیق حمید الله، مصر، دار المعارف.
    15. حسین بن عبد الوهاب، (1369ق.) عیون المعجزات، الحیدریة، ناشر محمد کاظم الشیخ صادق الکتبی، نجف
    16. حمد الله مستوفی قزوینی(1362ش)، تاریخ گزیده، باهتمام دکتر عبد الحسین نوائى، تهران، انتشارات امیر کبیر.
    17. خیلفه بن خیاط، ابی عمرو خلیفة بن خیاط(بی تا)، تاریخ خلیفة، تحقیق سهیل زکار، بیروت، دار الفکر.
    18. ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد(1407ق.) تاریخ الإسلام، تحقیق عمر عبد السلام تدمرى، چاپ اول، بیروت، دار الکتاب العربی.
    19. ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد(1993م.)، سیر الاعلام النبلاء، تحقیق شعیب الارنؤوط، بیروت، مؤسسة الرسالة.
    20. -----------، شمس الدین محمد بن احمد(1961ق.) العبر، تحقیق فؤاد سید، کویت، دائرة المطبوعات و النشر فی الکویت.

     

    1. سبزواری، محمد،(1993م. معارج الیقین فی أصول الدین، تحقیق علاء آل جعفر، چاپ الأولى، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث
    2. سید ابن طاووس، ابی القاسم علی بن موسى(1414ق.)، إقبال الأعمال، تحقیق جواد القیومی الاصفهانی، قم، مکتب الإعلام الإسلامی.
    3. شیخ صدوق، 1993م. الاعتقادات فی دین الإمامیة، تحقیق عصام عبد السید، چاپ دوم، بیروت، دار المفید للطباعة والنشر
    4. شیخ صدوق، 1993م. الاعتقادات فی دین الإمامیة، تحقیق عصام عبد السید، چاپ دوم، بیروت، دار المفید للطباعة والنشر
    5. شیخ صدوق، محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی (1385ق.)، علل الشرائع، تحقیق بحر العلوم، النجف، المکتبة الحیدریة.
    6. شیخ طوسی، (1364ش.) تهذیب الأحکام، تحقیق سید حسن موسوی خرسان، چاپ سوم، دار الکتب الإسلامیة، تهران.
    7. شیخ طوسی، أبی جعفر محمد بن الحسن(1991م.) مصباح المتهجد، چاپ اول، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة.
    8. شیخ مفید، ابی­عبد الله محمد بن النعمان(1414ق.)، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق مؤسسة آل البیت :، چاپ دوم، دار المفید.
    9. شیخ مفید، بی عبد الله محمد بن محمد(1410ق.) المقنعة، تحقیق مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ دوم، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
    10. شیخ مفید، بی عبد الله محمد بن محمد(1993م.) مسار الشیعة فی مختصر تواریخ الشریعة، تحقیق مهدی نجفی، چاپ دوم، بیروت، دار المفید.
    11. شیخ مفید، بی عبد الله محمد بن محمد(1994م.) مسار الشیعة فی مختصر تواریخ الشریعة، تحقیق مهدی نجفی، چاپ دوم، بیروت، دار المفید.
    12. صفدی، صلاح‌الدین ابوالصفاء خلیل بن ایبک بن عبدالله سیفی(1420ق.)، الوافی بالوفیات، تحقیق احمد الارناؤوط و ترکی مصطفى، بیروت، دار احیاء التراث.
    •  
    1. طبرسی، ابی علی الفضل بن الحسن(1406ق.)، تاج الموالید فی موالید الائمة و وفیاتهم، قم، مکتب ایة الله المرعشی النجفی.
    2. طبری(منسوب)، ابی جعفر محمد بن جریر بن رستم الطبری الصغیر(1413ق.)، دلائل الامامیه، تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة، چاپ اول، قم، مؤسسة البعثة.
    3. ----------، محمد بن جریر(1983م.)، تاریخ الامم والملوک، چاپ چهارم، بریل، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
    4. علامه حلی(1414ق.)، تذکرة الفقهاء ( ط.ج )، تحقیق : مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث، چاپ اول، قم، ناشر مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث.
    5. علامه حلی(1420ق.)، تحریر الأحکام، إبراهیم بهادری، چاپ اول، قم، مکتبة التوحید.
    6. فتال نیشابوری، محمد بن الفتال(بی تا) روضه الواعظین، تحقیق محمد مهدى حسن خرسان، قم، منشورات الرضی.
    7. قاسم بن إبراهیم الرسی(1998م.)، تثبیت الإمامة، تحقیق صالح الوردانی، چاپ اول، بیروت. الغدیر.
    8. قاضی نعمان مغربی، ابی حنیفة النعمان بن محمد التمیمی(1414ق.)، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار، تحقیق محمد حسینی جلالی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
    9. قمی، حسن بن محمد بن حسن قمى،(بی تا) تاریخ قم، تحقیق سید جلال الدین طهرانى، مطبعه مجلس، تهران.
    10. کاتب البغدادی(1406ق.)، تاریخ الائمه، قم، مکتبه ایة الله المرعشی.
    11. کفعمی، ابراهیم،(1983م) المصباح، چاپ الثالثة، بیروت، ناشر مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
    12. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق(1363ق.)، کافی، تحقیق علی اکبر غفاری، چاپ پنجم، تهران، دار الکتب الاسلامیة.
    13. مزی، جمال الدین أبى الحجاج یوسف(1406ق.)، تهذیب الکمال، تحقیق عواد معروف، چاپ چهارم، بیروت، موسسه الرسالة.
    14. مسعودی(1404)، مروج الذهب ومعادن الجوهر، چاپ دوم، قم، منشورات دار الهجرة.
    15. مقدسی، یدالله،(1395)، بازپژوهشی ولادت و شهادت معصومان، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
    16. موصلی، شرف الدین، (1424ق.) مناقب آل محمد، قم، موسسه آل البیت.
    17. نوبختی، فرق الشیعه، بیروت، دارالاضواء، 1404ق.
    18. یعقوبی، أحمد بن أبی یعقوب(بی تا)، تاریخ الیعقوبی، قم، المؤسسة نشر فرهنگ أهل بیت(ع)
    19. یوسف بن حاتم الشامی المشغری العاملی(بی تا)، الدر النظیم، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
10- Discourse of History
Volume 16, Issue 38 - Serial Number 38
Volume 16, Issue 38, Summer2022
June 2022
Pages 7-26

Files

Share

How to cite

Statistics