Investigating the social and political situation of Iranian villages in the era of the Mughal patriarchs

Document Type : Original Article

Author

History teaching group. faculty of literature and humanists. Shihid Chmaran university. Ahvaz. Iran

10.22034/skh.2024.17428.1477

Abstract

The social structure of Iranian society has evolved over thousands of years and is characterized by two types of settlement: urban and rural. Iranian villages had their own distinct social and political fabric at the beginning of the seventh century AH, which faced challenges during the Mongol invasion and subsequent devastation. From the onset of the Mongol attack until the establishment of the Ilkhanate government, approximately forty years saw the inhabitants of this land entangled in war and bloodshed, resulting in irreparable consequences such as mass slaughter, the destruction of villages, and the disappearance of agricultural infrastructure.
Research findings indicate that the Mongol nomadic incursion into Iran, driven by their need for access to pastures and grasslands, and their confrontation with settled communities (cities and villages), not only led to the decline and impoverishment of rural areas but also brought about changes in the social and political structure of villages. This decline persisted until the era of Ghazan Khan and his minister Khwaja Rashid al-Din. Although during Ghazan's time, efforts were made to implement economic reforms by focusing on land ownership reform, which proved somewhat effective, researchers argue that the situation of villages never fully reverted to pre-Mongol invasion conditions. The profound political and social impact of that era lingered on the face of villages for a considerable period.

Keywords

Main Subjects

References

  1. منابع

    الف. کتاب‌ها

    1. اشپولر، برتولد (1351)، تاریخ مغول، ترجمه محمود میر آفتاب، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، چاپ اول.
    2. اقبال، عباس(1388) ، تاریخ مغول، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ نهم.
    3. بویل، جان اندرو و دادموند،کلیفور (1388) تاریخ ایران کمبریج، ترجمه حسن انوشه، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ هفتم.
    4. برهان تبریزی، محمدحسین بن خلف (1342)، برهان قاطع، با مقدمه علی اکبر، تهران، انتشارات امیر کبیر و کتاب‌فروشی ابن سینا، چاپ اول.
    5. بیانی، شیرین(1389) ، مغولان و حکومت ایلخانی در ایران، تهران، سمت، چاپ هشتم.
    6. پطروشفسکی، ایلیا پاولویچ (1344) کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران در عهد مغول، ترجمه کریم کشاورز، تهران، مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، چاپ اول.
    7. ______________ (1351)، نهضت سربداران خراسان، ترجمه کریم کشاورز، تهران، انتشارات پیام، چاپ سوم.
    8. پطروشفسکی، ایلیا پاولویچ و دیگران (1394)، تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایران در دوره مغول، ترجمه یعقوب آژند، تهران، نشر گستره.
    9. تسوف، باریس یاکوولیویچ ولادیمیر(1386) ، نظام اجتماعی مغول (فئودالیسم خانه به دوشی)، ترجمه شیرین بیانی، تهران، انتشارات کتیبه، چاپ چهارم.
    10. تقوی، نعمت‌الله (1382)، جامعه شناسی روستایی، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ دوم.
    11. جوینی، علاءالدین عطا ملک بن بهاءالدین محمد(1365) ، گزیده تاریخ جهان‌گشای جوینی، یدالله شکری، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ اول.
    12. حافظ ابرو، شهاب‌الدین عبدالله بن لطف‌الله خوافی(1378) ، جغرافیای حافظ ابرو: مشتمل بر جغرافیای تاریخی مدیترانه، ارمنستان، فرنگستان، جزیره، تهران، موسسه نشر میراث مکتوب، چاپ اول.
    13. یاقوت حموی بغدادی، شهاب‌الدین بن عبدالله(1380) ، معجم البلدان، علی نقی منزوی، تهران، انتشارات و تولیدات فرهنگی، چاپ اول.
    14. مندا خانقاه، اردشیر (1390)، شکل‌گیری تومان‌های ایران در دوره‌ی مغول، (یایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، رشته تاریخ ایران).
    15. خسروی، خسرو(1357) ، جامعه‌ی دهقانی در ایران، تهران، انتشارات پیام، چاپ اول.
    16. خواند میر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین (1380)، حبیب السیر فی اخبارالبشر، با مقدمه جلال‌الدین همایی، زیر نظر محمد دبیر سیاقی، تهران، انتشارات خیام، چاپ چهارم.
    17. دلاواله، پیترو(1380) ، سفرنامه دلاواله، ترجمه محمود بهفروزی، تهران، نشر قطره، چاپ اول.
    18. رجب‌زاده، هاشم (1320)، آیین کشورداری در عهد رشیدالدین فضل‌الله، تهران، انتشارات توس، چاپ اول.
    19. سوداگری، محمد(1336) ، نظام ارباب و رعیتی در ایران، بی‌جا، گلشن، چاپ اول.
    20. طاهری، ابوالقاسم(1348) ، جغرافیای تاریخی خراسان از نظر جهان‌گردان، بی‌جا، شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران، چاپ اول.
    21. طالب، مهدی و عنبری، موسی (1387)، جامعه شناسی روستایی، تهران، موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
    22. فضل‌الله، رشیدالدین بن عماد الدوله بن ابوالخیر(1338) ، جامع التواریخ ، به‌کوشش بهمن کریمی، تهران، دنیای کتاب، چاپ اول.
    23. فلاح‌تبار، نصرالله و فلاح‌تبار، غفار(1396) ، سیر فرآیند جغرافیای کشاورزی در ایران: از ایران باستان تا عصر حاضر، تهران، انتشارات ماهواره، چاپ اول.
    24. قزوینی، زکریا بن محمد بن محمود(1366) ، آثار البلاد و اخبار العباد، ترجمه عبدالرحمان شرفکندی (هژار)، تهران، اندیشه جوان، چاپ اول.
    25. گابریل، آلفونس(1381) ، مارکو پولو در ایران، ترجمه پرویز رجبی، تهران، اساطیر، چاپ اول.
    26. گروسه، رنه(1365) ، امپراتوری صحرا نوردان، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
    27. لمبتون، آ، ک ، س(1362) ، مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
    28. لهسایی‌زاده، عبدالعلی(1369) ، تحولات اجتماعی در روستاهای ایران، شیراز، انتشارات نوید، چاپ اول.
    29. ____________ (1387)، جامعه شناسی کشاورزی ایران، تهران، سمت، چاپ اول.
    30. مرتضوی، منوچهر(1370) ، مسایل عصر ایلخانان، تبریز، انتشارات آگاه، چاپ دوم.
    31. مستوفی قزوینی، حمدالله بن ابی‌بکر بن محمد بن نصر (1362)، نزهت القلوب، به اهتمام و تصحیح گای لیسترانج، تهران، دنیای کتاب، چاپ اول.
    32. نسوی، شهاب‌الدین محمد خرندزی زیدری (1365)، سیرت جلال‌الدین منکبرنی، تصحیح و تعلیق مجتبی مینوی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
    33. هروی، سیف بن محمد بن یعقوب(1383) ، تاریخ‌نامه هرات، غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، انتشارات اساطیر، چاپ اول.
    34. یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح (2002 م)، البلدان، محمد امین ضعاوی، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول.

    ب. مجلات و مقالات

    1. اشراقی، احسان و شادپور، حسن (بی‌تا)، بررسی نظام مالیاتی ایران در عصر ایلخانی با تکیه بر گزارش‌های نزهت القلوب حمدالله مستوفی قزوینی»، نشریه تاریخ، سال پنجم، شماره 19، صص 48 – 66.
    2. دیبا، فاطمه (1399)، «بررسی مفهوم ریخت شناسی روستایی روستاها در تاریخ ایران»، تاریخ‌نامه خوارزم، سال هشتم، شماره 31، صص60 - 69 .
    3. راهب، غزال (1386)، «درنگی در مفهوم روستا»، محیط شناسی، دوره 23، شماره 41، صص 105 – 117.
    4. عباسی، جواد (1382)، امرای مغول و اسلام‌گرایی در دوره‌ی ایلخانان، پژوهش‌نامه علوم انسانی، (ویژه‌نامه)، شماره 38، تابستان، صص .87 - 111
    5. عباسی، جواد و یار محمدی، تکتم (1391)، «تاثیر حملات و حکومت مغولان در جمعیت خراسان (616 – 736 ق)»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال 2، ش 1، صص 117 – 138.
    6. غفرانی، علی (1384)، «رشیدالدین فضل‌الله و اندیشه آبادگری در قلمرو ایلخانان»، مطالعات اسلامی، شماره 71، صص.166 – 190
    7. کنار رودی، قربان‌علی (1387)، «نظام مالیاتی مغولان و تاثیر آن در انحطاط و زوال شهرهای ایران»، پژوهش‌نامه تاریخ، سال سوم، شماره 12، صص 83 - 113.

Files

Share

How to cite

Statistics