تحلیل کتاب های علمای هند درباره حضرت جعفر بن ابیطالب علیه السلام

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

دکترای تاریخ اهل بیت(ع)، گروه تاریخ اهل بیت(ع) مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، هند

10.22034/skh.2024.19640.1566

چکیده

حضرت جعفر بن ابیطالب (ع) به عنوان یکی از شخصیتهای برجسته‌ی اسلامی از صدر اسلام تا اکنون در میان مسلمانان جهان و هند مطرح است. لذا دانشمندان هند نیز عام از اهل تشییع و اهل سنت توجه خاصی به این شخصیت داشته اند. درنتیجه چند اثر قابل توجهی درباره حضرت جعفر بن ابیطالب (ع) به عنوان میراث علمی پشت سر گذاشته اند پس آثاری که در این زمینه شناسائی شده به دست آمده است سه تا اند و هر کدام از این سه اثر وابسته به یکی از فرق و مسالک متعلق به هند است.
از این میان، یک اثر، متعلق به شیعه امامیه است که عنوانش "سوانح حیات جعفر الطبار" مولف آن مورخ و سیره نگار شهیر هند خان بهادر سید اولاد حیدر فوق بلگرامی(م 1942 م) صاحب مجلات اسوة الرسول و سیره ائمه طاهرین می باشد موضوع این اثر تاریخ و زندگی نامه حضرت جعفر بن ابیطالب علیه السلام می باشد. و اثر دیگری " الروض المعطار فی نسب السادة آل جعفر الطیار" است مولف آن سید محمد مرتضی بلگرامی الزبیدی (م 1205 ه) متعلق به صوفیه سلسله قادریه است. موضوع این اثر نسب نامه آل جعفر طیار است این قدیم ترین اثر دانشمند هند به زبان عربی می باشد. این اثر بعدا به زبان اردو بنام نسب نامه آل جعفر الطیار ترجمه شده است و اثر سوم متعلق به دانشمند مسلک بریلوی است.."حضرت سیدنا جعفر طیار" عدنان احمد عطاری مدنی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of the books of Indian scholars about Hazrat Jafar bin Abi Talib, peace be upon her

نویسنده [English]

  • Seyyed Mahdi Meraj Razavi
PhD in History of Ahl al-Bayt (AS), Department of History of Ahl al-Bayt (AS), Complex of Islamic History and Civilization, Al-Mustafa Al-Alamiya Community, India
چکیده [English]

Hazrat Jafar bin Abi Talib (a.s.) is known as one of the prominent Islamic personalities from the beginning of Islam until now among the Muslims of the world and India. Therefore, Indian scholars, in general, Shia and Sunni, have paid special attention to this character. As a result, several remarkable works about Hazrat Jafar bin Abi Talib (AS) have been left behind as a scientific heritage, so the works that have been identified in this field are three, and each of these three works is related to one of the different issues. It belongs to India.
Among these, one work belongs to Shia Imamiyyah and its title is "Biography of Jafar al-Tabar" authored by the famous historian and biographer of Hind Khan Bahadur Seyyed Olad Haydar Fuq Belgrami (d. 1942), the author of the magazines Aswa al-Rasoul and Seerah Imama Taherin. The subject of this work is the history and biography of Hazrat Jafar bin Abi Talib, peace be upon him. And another work is "Al-Rawz Al-Mu'atar Fi Nasab Al-Sada Al-Jafar Al-Tayar" authored by Seyyed Muhammad Morteza Belgrami Al-Zubaidi (1205 AH) and belongs to the Qadiriyya dynasty. The subject of this work is the genealogy of Al Jafar Tayar. This is the oldest work of an Indian scientist in Arabic. This work was later translated into Urdu as the genealogy of Al Jafar al-Tayar, and the third work belongs to a scholar of Barilavi profession.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jafar
  • al-Tabar
  • Dhu al-Janahin
  • genealogy
  • scholars of India
  • Belgrami
  • قرآن مجید.

    نهج البلاغه.

    • ابن بابویه، محمد بن علی بن بابویه، الخصال المحموده و المذمومه (شیخ صدوق) (۳۱۱-۳۸۱ق)، به کوشش علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق.
    • ابن اثیر، اسد الغابه فی تمییز الصحابه ، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1415 ق.
    • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة فی التاریخ (۷۰۰-۷۷۴ق)، بیروت، مکتبة المعارف، ۱۴۱۱ق.
    • ابن هشام ، السیرة النبویة، دار المعرفة، بیروت، بی تا.
    • ابن اسحاق، محمد، السیره، دراسات التاریخ الاسلامیه، بی تا
    • ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1414ق.
    • ابن سعد، الطبقات الکبری، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1415 ق.
    • ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، دار الجیل، بیروت، 1412ق.
    • ابن کثیر دمشقی، اسمعیل بن عمر، البدایة و النهایة، مطبعة السلفیة، مصر، 1935م.
    • ابن شهر آشوب (م۵۸۸ق)، مناقب آل ابی‌طالب، به کوشش گروهی از اساتید نجف، نجف، المکتبه الحیدریه، ۱۳۷۶ق
    • اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، دار المعرفه بیروت.
    • اعظمی، ضیا المصطفی قادری نوری، شجره طیبه، ( قادریه رضویه امجدیه) مکتبه مدینه مرکز فیضان مدینه کراچی 2013م.
    • برکاتی سید اولاد رسول محمد میان قادری، خاندن برکات،برکاتی پبلیشز کراچی،سال 1927 م، اول.
    • بلاذری احمدبن یحی، انساب الاشراف، دار الفکر بیروت 1417ه
    • بلگرامی، غلام علی آزاد،مآثر بلگرام (فارسی)، مفید عام آگره، سال1910م.
    • بلگرامی الزبیدی، علامه ابو الفیض سیدمحمد مرتضی الحسینی، الروض المعطار فی نسب السادة آل جعفر الطیار(م 1205 ه)، دارابن الجری سعودیه عربیه ،سال ۱۴۳۳ھ / ۲۰۱2 م.
    • بلگرامی، علامه خان بهادرسیداولاد حیدرمعروف به فوق بلگرامی(م 1942 م)، ذکر جعفر الطیار، نظامی پریس لکهنو هند، ربیع الثانی سال 1351 ه.
    • ----------------------، اسوة الرسول(سوانح حیات مقدسه سید المرسلین)جلد اول، شمسی مشین پریس آگره هند، سال 1342 ه/ 1923م.
    • ----------------------، اسوة الرسول(سوانح حیات مقدسه سید المرسلین)جلد دوم، شمسی مشین پریس آگره هند، سال 1344 ه/ 1924م.
    • ----------------------، اسوة الرسول(سوانح حیات مقدسه سید المرسلین)جلد سوم،، نظامی پریس لکهنو هند، سال 1347 ه.
    • ----------------------، سراج المبین فی تاریخ امیر المومنین حضرت علی(ع) جلد اول ، مطبع یوسفی دهلی هند، سال 1329 ه/ 1911م.
    • ---------------------، سراج المبین فی تاریخ امیر المومنین حضرت علی(ع) جلد دوم ، مطبع یوسفی دهلی هند، سال 1329 ه/ 1911م.
    • ----------------------، الزهرا(احوال جناب فاطمه زهرا(س))، مقبول پریس دهلی هند، سال 1340 ه/ 1922م.
    • ----------------------، سر و چمن در تاریخ امام حسن(ع) ، مقبول پریس دهلی هند، سال بی تا.
    • ---------------------، ذبح عظیم( سوانح حیات امام حسین (ع))، مقبول پریس دهلی هند، سال بی تا.
    • --------------------، صحیفة العابدین ، مقبول پریس دهلی هند ، سال 1326 ه.
    • --------------------، مآثرات الباقریه، مقبول پریس دهلی هند ، بی تا.
    • --------------------، آثار جعفریه ، نظامی پریس لکهنو هند، ربیع الثانی سال بی تا.
    • --------------------، العلوم الکاظمیه ، نظامی پریس لکهنو هند، بی تا.
    • --------------------، التحفة الرضویة ، نظامی پریس لکهنو هند، بی تا.
    • ---------------------، سیرة النقی ، نظامی پریس لکهنو هند، بی تا.
    • ---------------------، تحفة المتقین، مقبول پریس دهلی هند، سال 1328 ه/ 1910م.
    • ----------------------، العسکری(ع)، مقبول پریس دهلی هند، سال 1340 ه/ 1922م.
    • ---------------------، در المقصود یعنی احوال مهدی موعود، مقبول پریس دهلی هند بی تا.
    • ----------------------، قرآن مجید اور اقتصاد کی تعلیم و تاکید، نظامی پریس لکهنو هند، سال 1356 ه/ 1957م.
    • ---------------------، المحاسن باب المفاخرت (فضایل و مناقب اهل بیت ع) ، نظامی پریس لکهنو هند، ربیع الثانی سال 1351 ه/ 1932م.
    • بخاری، محمد بن اسمعیل، صحیح بخاری، الاعلی للشئون الاسلامیه، مصر، 1990م.
    • بیهقی، احمد بن حسین، الدلایل النبوه، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1361ش.
    • بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، انتشارات مرکز تهران،1400ش..
    • ترمذی، صحیح ترمذی، دارالحدیث، مصر، 1419ق.
    • جوزی اصفهانی اسمعیل بن محمد بن فضل(535ق)، التغیب و الترهیب، دارالحدیث قاهره مصر بی تا.
    • چشتی نظامی، شبیر حسین، سیرت طیبه خواجه قطب الدین بختیار کاکی اوشی ،اکبر بک دی پو، لاهور سال 2005م.
    • خوئی سید ابو القاسم موسوی، معجم رجال الحدیث، دار الزهرا بیروت 1403ه.
    • زرقانی، محمد بن عبد الباقی، اشراق مصابیح السیر المحمدیه بمزح اسرار المواهب اللدنیه، دارالکتب العلمیه، بیروت ، 1417 ق.
    • زینی دحلان، احمد ، السیره النبویه، دار الفکر، بیروت، 1421 ق.
    • ذهبی، شمس الدین محمد، سیر اعلام النبلا، موسسة الرسالة، بیروت، 1414 ق.
    • سمهودی شافعی، علی بن عبد الله، وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، دارالکتب العلمیه، بیروت ، 1419 ق.
    • شبلی نعمانی، سیرة النبی، دار المصنفین اعظم گره، بی تا.
    • شمس شامی ، محمد بن یوسف (م۹۴۲ق)، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، به کوشش عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق.
    • طبری، محمد جریر، تاریخ طبری( تاریخ الامم و الملوک)، دار احیا التراث بیروت بی تا.
    • طبرسی ،احمد بن علی ،الاحتجاج علی اهل اللجاج: (م۵۲۰ق)، به کوشش سید محمد باقر موسوی خرسان، نجف، دار النعمان، ۱۳۸۶ق
    • عطاری مدنی، عدنان احمد، حضرت سیدنا جعفر طیار،مرکز فیض مدینه ،جمادی الاولی سال ۱۴۳9ھ / ۲۰۱8 م.
    • عطاری، محمد الیاس قادری رضوی، شجره (قادریه رضویه ضیائیه عطاریه)، مکتبه مدینه مرکز فیضان مدینه کراچی 2013م.
    • کلینی، محمد بن یعقوب کلینی (م۳۲۹ق)، الکافی: به کوشش علی‌اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۵ش.
    • قادری، محمد عیسی رضوی، نسب نامه آل جعفر الطیار الطیار، دعوت قرآن اکادمی، سال ۱۴41ھ / ۲۰۱9م.
    • قادری مجیب الله شجره قادریه برکاتیه رضویه اداره تحقیقات امام احمد رضا سال 2020م اول.
    • قسطلانی، شهاب الدین، المواهب اللدنیه بالملح المحمدیه فی السیرة النبوة ، مکتب اسلامی، 2008م.
    • قصورری محمد صادق مشایخ قادریه رضویه (برکاتیه) زاویه پبلیسرز لاهور 2004م.
    • سمهودی، علی بن عبدالله(م۹۱۱ق)، وفاء الوفاء باخبار، دارالمصطفی،به کوشش محمد محیی‌الدین عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.
    • شبلی نعمانی، سیرة النبی، دار المصنفین اعظم گره، بی تا..
    • لاری، رخسانه نگهت،علامه سید مرتضی بلگرامی زبیدی حیات اور علمی کارمانه، آل ایندا میر اکادمی لکهنو، سال 1990 م، چاپ اول.
    • متقی هندی، علاء الدین، کنز العمال، موسسة الرسالة، بیروت، 1413 ق.
    • مدنی عطاری،ابو عبید، «سیدنا جعفر طیار»،ماهنامه فیضان مدینه دعوت اسلامی،جمادی الاولی سال ۱۴۳9ھ / ۲۰۱8 م.
    • محمد بن حبیب، المحبر، دار الآفاق بیروت بی تا.
    • محدث دهلوی، شاه عبد الحق، اشعة اللمعات، منشی نونلکشور، لکهنو، بی تا.
    • ------------------، مدارج النبوة، منشی نونلکشور، لکهنو، بی تا.
    • محدث دهلوی ،شاه ولی الله دهلوی، سرور المحزون، ترجمه متاب عیون العین، انتشار احسان سال 1396ش اول. ۱۳۹۶.
    • ملاجیون، احمد ابن سعید، تفسیر احمدیه فی آیات الاحکام، دار الاشاعه قندهار افغانستان، سال 1327 ق.
    • نجیب آبادی اکبر تاریخ اسلام مکتبه الخلیل لاهور بی تا.
    • نوری، محمد نور الحسن، الله والے بلگرام کے ،مخدوم ملت لائبریری پرتاب گره هند، سال 1430ه / 2009 م، اول.
    • نیشاپوری، الحاکم(373ق)، المستدرک علی الصحیحین،دار المعرفة بیرت بی تا.
    • یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ،دار الصادر، بیروت،سال 1415ه.