2دانشجوی دکترای تاریخ اسلام و مدرّس دانشگاه علمی کاربردی
چکیده
دوران امامت امام سجادA از سال 61 تا 94 یا 95 هجری قمری، یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام است. در این دوران، دومین دور درگیری‌ها میان مسلمانان که با به شهادت رسانیدن امام حسینA آغاز شده بود، با تثبیت مروانیان پایان یافت و از آن پس، سنّت پیامبر رفته‌رفته رو به فراموشی می‌رفت. خفقان، سرکوب، حکومت قبیلگی، تجمل‌گرایی، تقاطی افکار ملل تابعه و نیازهای فقهیِ نو، مهم‌ترین مسائل در جامعه اسلامی بود. قدرت امویان در سایه خشونت حاکمان، نارضایتی‌های گسترده‌ای را ایجاد می‌کرد که خطری جدی برای دین نو بود. امام سجادA در این دوران پُراهمیت، با درک عاقلانه شرایط سیاسی و نیازهای اساسی جامعه اسلامی، با رفتار سیاسی مناسب و موضع‌گیری درست، جامعه شیعیان را از خطر پیش رو رهانید و هسته اصلی پیروان ولایت امام علیA را حفظ نمود. امام سجادA در این دوران پُرخطر، با استفاده از ابزارهای متعددی چون: گریه، دعا، زندگی اجتماعی صحیح و موضع‌گیری سیاسی مناسب، فعالیت نمود. ایشان با گریه، مراتب اعتراض خود به حکومت را ابراز داشت و با دعا، مفاهیم بلند عرفانی و آهنگ جهاد و شهادت را منتقل نمود و با حُسن سلوک، هرگونه شکّ حکومت به خویش و یاران محدودش را از میان بُرد. پژوهش حاضر، به منظور تبیین: شرایط سیاسی و اجتماعی زمان امام سجادA، شکل رفتار و نوع گفتار امامA و نقش موضع‌گیری‌های درست ایشان در حفظ بنیادهای اصلی تشیع انجام شده است.
ابتدای صفحه