سنجش خاستگاه و نقش طبقات متعدد اجتماعی در جنبش ملی شدن صنعت نفت

نویسندگان

1 استاد دانشگاه الزهراء

2 دانش‌پژوه دکترای دانشگاه الزهراء

چکیده

تاریخ معاصر ایران از نگاه سیاسی در بردارنده گفتمان‌های بسیاری است. گفتمان‌های متعارضی که پیامد نوعی شناخت نسبت به شرایط جامعه بوده است. در این راستا، جنبش‌های سیاسی و اجتماعی، مهم‌ترین نمونه چنین گفتمان‌هایی به شمار می‌روند. جنبش ملی شدن نفت در تاریخ ایران، از جمله جنبش‌های اجتماعی است که با رویکرد و گفتمان ضد استعماری و ضد قدرت شکل گرفت. این جنبش، در ابتدای امر، نگاهی توسعه‌گرا به سیاست داشت و از این رو، خواهان انتخابات آزاد و حل مسأله نفت به نفع مردم بود و لذا، توانست طبقات بسیاری را در کنار یک‌دیگر قرار دهد. بررسی خاستگاه اجتماعی و نقش سیاسی این طبقات در جنبش ملی شدن صنعت نفت، سؤال اصلی این مقاله است. احتمالا هریک از طبقات اجتماعی براساس خاستگاه اجتماعی و با توجه به طبقه اجتماعی خود؛ اشراف، متوسط سنتی و متوسط جدید، در پیشبرد اهداف نهضت ملی شدن صنعت نفت نقش داشتند. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است و هدف، شناساندن دلیل شکست یک جنبش و ممانعت از تکرار تاریخی آن است. اثبات هماوردی قدرت اجتماعی در غلبه بر استعمار و اثبات همراهی مردم در افزایش قدرت سیاسی از یافته‌های مقاله حاضر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Middle classes in oil industry national movement

نویسندگان [English]

  • M.A. Sheikhnoori 1
  • Sheida Saberi 2
1
2
چکیده [English]

Iran contemporary history includes colonial, anti-colonial, autocracy, anti-autocratic. This dialogue affected middle classes. Attitude of classesʼ classes in political, social and economic indicates their reactions differently. So, in oil industry national move ment, most of representatives of these clases have important role, participation, connection with sovereignty; Dr. Mossadeq government and attitude of this. This paper analyses roles of classesʼ aspect of compositive teory about individualism, collectivism and connection both of them. In fact, this teory tells this movement neither individualism, not collectivism, perhaps both of them affected by movement’s results. So, this research presents place of classes in oil industry national movement and role of them in it. Therefore, compositive theory corresponds social forces and middle classes in this era of history contemporary in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social movement
  • middle classes
  • Mosaddeq
  • National Front
  • Britain colonization
  • oil industry national movement