نقش سیاسی خانم لمبتون در تاریخ معاصر ایران

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

دانش‌آموخته دکترای جامعه شناسی سیاسی از دانشگاه اصفهان

10.22034/skh.2019.4932

چکیده

به گواه تاریخ، دوره پهلوی دوم در تاریخ معاصر ایران، یکی از پرواقعه­ترین دوران­ها بوده است که افراد و شخصیت­های زیادی با عملکردهای مختلف در وقوع جریان­های سیاسی و حوادث تاریخی آن  نقش داشته­اند. خانم «لمبتون» فارغ‌التحصیل رشته زبان­های شرقی از دانشگاه آکسفورد انگلستان، یکی از چهره­های مؤثر در تنظیم سیاست انگلستان در رابطه با ایران در فاصله سال­های 1320-1332 بوده است. گزارش­های او به دولت متبوعش در طول این سال­ها چهره روشنی از سیاست­های بریتانیا در خاورمیانه و ایران را نشان می­د­هد. هدف از پژوهش حاضر با استفاده از مرور مقالات و منابع کتابخانه­ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، بازخوانی نقش سیاسی خانم لمبتون در تاریخ معاصر ایران است. واقعیت این است که خانم لمبتون در قامت اندیشمند و سیاستمداری آگاه به فرهنگ ایران، در طول سال‌های مأموریتش با رفتار آگاهانه خود، کنشگری فعال برای دست‌یابی انگلیسی‌ها به مطامع خود بوده است و استعمار انگلیس، برای حفظ منافع خود در رقابت با دولت آلمان، از هیچ اقدام مداخله­گرانه­ای فروگذار نمی­کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ms. Lambton's political role in contemporary Iranian history

نویسنده [English]

  • Sayyed Ali Mortazavi Emami Zavvare
PhD in Political Sociology from the University of Isfahan
چکیده [English]

According to history, the second Pahlavi period in the contemporary history of Iran has been one of the most eventful periods in which many individuals and personalities with different functions have played a role in political and historical events. Ms. Lambton, a graduate of Oriental Studies at the University of Oxford in the United Kingdom, was one of the most influential figures in shaping British policy toward Iran between 1320-1332. Her reports to her government over the years show a clear picture of British policy in the Middle East and Iran. The purpose of this study is to review the political role of Ms. Lambton in the contemporary history of Iran by reviewing articles and library resources and with a descriptive-analytical approach. The fact is that Ms. Lambton, as a thinker and aware politician about Iranian culture, during her years of mission, with her conscious behavior, has been an active member for the British to achieve their ambitions and British colonialism did not neglect from any interventionist action to protect its interests in competition with the German government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Britain
  • Foreign Relations
  • Miss Lambton
بیل، جیمز، راجر لوییس، ویلیام،(1368) مصدق، نفت، ناسیونالیسم ایرانی، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و کاوه بیات، تهران: نشر نو.
بولارد، سرریدر(1363)، شترها باید بروند، حسین ابوترابیان، تهران، نشرنو.
ترکمان، محمد(1370)، اسناد نقض بی­طرفی ایران در شهریور 1320، تهران،‌کویر.
حافظ­نیا، محمدرضا(1380)، نقش ژئواستراتژیک ایران در جنگ جهانی دوم، تاریخ روابط خارجی، ش9، ص61-72.
زریری، رضا(1385)، خانم­کودتا، ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، سال پنجم شماره42، فروردین 1385،صص54-58.
روشن، امیر، شفیعی سیف‌آبادی، محسن(۱۳۹۱) مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی؛ تحلیلی برکارنامه کنش سیاسی میس لمبتون در ایران؛ ایران و استعمار انگلیس: مجموعه سخنرانی­ها و مقالات(جلد دوم)، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی، دبیرخانه دایمی همایش­ها.
شبیری، مریم، میرزایی­چاه­باغ، حسین(1393)، تحلیلی بر روابط خارجی و مسائل داخلی ایران در جنگ جهانی دوم بر پایه گزارش­های سرریدربولارد، فصلنامه تاریخ روابط خارجی، سال16، شماره61، صص95-131.
صالح­نژاد، نرگس(1395)، با ایران شناسان؛ آن. لمبتون (قسمت دوم- لمبتون به عنوان یک جاسوس) دوشنبه, ۲۵ مرداد:
صفوی، فاطمه (1386)، دوشیزه لمبتون، فصلنامه مطالعات تاریخی، شماره19، صص85-124
میرمرعشی، انوشه(1397)، مادام بل و میس لمبتون؛ از گوردرآمدگان، مجله فکه، شماره 186،آبان ماه، صص26-28.
میراحمدی، مریم(1362)، نقش انگلیس در ایران در نیمه اول قرن بیستم، جستارهایی ادبی،  ش64-63،‌ صص 722-695.
نعیمیان، ذبیح الله (1388)، انگاره اقتدارگرایی در تحلیل لمبتون از نظریه دولت اعتقادی اسلام و تشیع.آموزه، صص 35-116.
Bullard,R (1991), Letters From Tehran, London: I.B. Tauris
Burrell, R.M, (1997),IRAN POLITICAL DIARIES 1881-1965, vol. 11, London: Her Majesty’s Stationary Office.