فراز و فرود روابط و مناسبات اتابکان لر بزرگ با حکومتهای عباسیان و ایلخانان

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 (دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی) گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

10.22034/skh.2021.8415.1137

چکیده

حکومت اتابکان لر بزرگ یکی از حکومت های محلی ایران در فاصله بین سالهای ۵۵۰ تا ۸۲۷ه.ق. می باشد. این حکومت در طول فرمان روایی خود بحران های مختلفی را گذراند. یکی از مهم ترین موضوعاتی که به شدت بر حیات این سلسله تاثیر گذاشت مسئله مناسبات آن با دو حکومت بنی عباس و ایلخانان بوده است. مقاله حاضر درصدد است تا با بهره گیری از اسناد و به روش توصیفی _تحلیلی این موضوع را مورد پژوهش قرار دهد. اتابکان لر بزرگ همانند سایر سلسله های محلی از همان روزهای نخست حاکمیت به دنبال کسب مشروعیت سیاسی با خلفای عباسی ارتباط برقرار کرد. در واکاوی روابط اتابکان با ایلخانان مغول آنچه با اهمّیّت به نظر می‌رسد، دخالت و حضور اتابک در منازعات جانشینی پس از اباقاخان است که اتابک در ابتدا به حمایت از احمد تکودار بر خاست و پس از شکست تکودار نسبت به ارغون اظهار اطاعت کرد. اتابکان در دوران فرمانروایی خود درگیری هایی با حکومت های محلی همچون آل مظفر و اتابکان لر کوچک داشتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The ups and downs of the relations of Atabakan Lor the Great with the Abbasid and Ilkhanid governments

نویسندگان [English]

  • Ali Bohrani Pour 1
  • Khatereh Esmizadeh 2
1 Associate Professor, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 (PhD student in Islamic History of Iran) Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

AThe dynasty of Lor Atabakan the Greats (Atabakan-e-Lor-e-Bozorg) is one of the local dynasties of Iran in the period between 550 and 827 AH. This dynasty went through various crises during its rule. One of the most important issues that greatly affected the life of this dynasty was its relations with the two governments of Bani Abbas and the Ilkhans. The present article intends to investigate this issue according to the documents through a descriptive analytical method. Lor Atabakan the Great, like other local dynasties, established relations with the Abbasid caliphs seeking political legitimacy from the very first days of their regime. In analyzing the relations of Atabakan with the Mongol Ilkhans, what seems to be important is Atabak's involvement and presence in the succession disputes after Abaqa Khan. During their regime, the Atabaks had conflicts with local dynasty such as Al-Zafar and Atabakan Lor Kuchak.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Izej
  • Mal Mir
  • Izeh
  • Atabakan Lor
  • Mongols
  • Khwarezmshahians
  • Seljuks

مراجع

منابع
1)      ابن اثیر 1368، تاریخ کامل، ترجمه سیدحسن روحانی، ج4، تهران، انتشارات اساطیر.
2)      ابن العبری، غریغوریوس ابوالفرج اهرون، (1364)، تاریخ مختصرالدّول (ترجمه محمدعلی تاج پور و حشمت الله ریاضی)، تهران: انتشارات اطلاعات.
3)      ابن بطوطه، شرف الدین، 1370، سفرنامه، ترجمه محمدعلی موحد، تهران، انتشارات آگاه.
4)      ابن حوقل، 1366، محمدبن حوقل بغدادی، سفرنامه ابن حوقل ایران در صوره الارض، تهران، انتشارات امیرکبیر چاپ دوم.
5)      اصطخری، 1368؛ المسالک و المعالک، به اهتمام ایرج افشار، تهران شرکت علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
6)      اقبال آشتیانی، عباس، (1365)، تاریخ مغول (از حمله چنگیزتاتشکیل دولت تیموری)، تهران: امیر کبیر.
7)      بابن و هوسه، 1363، سفرنامه جنوب ایران، ترجمه محمد حسین خان اعتماد السلطنه، تصحیح میرهاشم محدث تهران، انتشارات دنیای کتاب.
8)      بدلیسی، امیر شرف خان (میرشرف)، (1343)، شرفنامه (تاریخ مفصل کردستان)(با مقدمه و تعلیقات محمد عباسی)، تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطایی.
9)      پیرنیا، حسن؛ اقبال آشتیانی، عباس، (1380)، تاریخ ایران از آغاز تا انقراض سلسله قاجاریه، تهران: انتشارات خیام.
10)  جوزجانی، قاضی منهاج الدّین سراج، (1363)، طبقات ناصری (به تصحیح عبدالحی حبیبی)، تهران: انتشارات دنیای کتاب.
11)  جوینی، عطاملک، (1370)، تاریخ جهانگشا (به تصحیح محمد بن عبدالوهاب قزوینی)، تهران: امیر کبیر.
12)  حموی یاقوت، 1362، ج1، معبه البلدان، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران انتشارات امیرکبیر.
13)  خواندمیر، غیاث الدّین، (1362)، تاریخ حبیب السیر فی حقایق الاخبار البشر (زیر نظر دکتر محمد سیاقی)، تهران: کتابفروشی خیام.
14)  راولنیسون، هنری، 1362، سفرنامه (گذر از ذهاب خوزستان)، ترجمه اسکندر امان اللهی بهاروند، تهران، موسسه انتشارات آگاه.
15)  طبری، محمدبن جریر، 1368، تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران انتشارات اساطیر، چاپ سوم، جلد5.
16)  غفاری قزوینی، قاضی احمد، (1343)، تاریخ جهان آرا (به کوشش مجتبی مینوی)، تهران: کتابفروشی حافظ.
17)  گیرشمن، روسن، 1349، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه دکتر محمد معین، تهران.
18)  مستوفی قزوینی، حمدالله، (1364)، تاریخ گزیده (به اهتمام عبدالحسین نوایی)، تهران:امیرکبیر.
19)  نسوی، محمد بن احمد بن علی بن محمّدزیدری، (1336)، سیرت جلال الدّین (ترجمه محمد علی ناصح به کوشش خلیل خطیب رهبر)، تهران: سعدی.
20)  نطنزی، معین الدین، (1366)، منتخب التواریخ (به تصحیح ژان اوبن): تهران، کتابفروشی خیام.
21)  نوروزی بختیاری، غلامعباس، 1374، کتاب آنزان، تهران، انتشارات آنزان.
22)  وصاف الحضرة شیرازی، فضل الله بن عبدالله، (1346)، تجزیة الامصار وتزجیة الاعصار (تحریر تاریخ وصاف)، تحریرعبدالمحمد آیتی، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
نشریه سخن تاریخ
دوره 14، شماره 32 - شماره پیاپی 32
دوره و شماره: دوره 14، شماره 32، پاییز و زمستان 1399
مهر 1399
صفحه 118-137

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار